Đau thần kinh tọa là gì?

Đau thần kinh tọa là gì?

Dây thần kinh tọa xuất phát từ các rễ thần kinh ở phần dưới cột sống. Nó đi qua hông và mông, sau đó xuống phía sau chân đến đầu gối. Các nhánh của dây thần kinh tọa kéo dài đến tận bàn chân.

Đau thần kinh tọa là tên gọi của cơn đau bắt đầu từ lưng và lan xuống chân. Tình trạng này xảy ra khi cơn đau lan dọc theo đường đi của dây thần kinh tọa.

Bất kỳ điều gì gây áp lực lên dây thần kinh tọa, hoặc lên một trong các rễ thần kinh của nó, đều có thể gây ra đau thần kinh tọa. Trong hầu hết các trường hợp, vấn đề nằm ở cột sống, mặc dù hầu hết các cơn đau thường được cảm nhận ở các chân. Bệnh nhân cũng có thể cảm thấy đau lưng dưới. Bạn có thể nhận thấy cảm giác kim châm, tê hoặc yếu ở chân.

Các cơn đau thường trở nên tệ hơn khi đi bộ, ho, rặn khi đi vệ sinh hoặc keo cầu thang. Hầu hết các trường hợp ghi nhận triệu chứng đau thần kinh tọa chỉ xuất hiện ở một bên cơ thể, tuy nhiên, cũng có khi cơ đau và tê buốt xuất hiện ở cả 2 chân.

Nguyên nhân gây ra đau thần kinh tọa là gì?

Nguyên nhân gây ra đau thần kinh tọa có thể bao gồm bất cứ điều gì gây áp lực lên dây thần kinh tọa hoặc các rễ thần kinh của nó. Phần lớn thời gian, đau thần kinh tọa không do nguyên nhân nghiêm trọng. Tuy nhiên, đôi khi đau thần kinh tọa có thể do:

- Thoát vị đĩa đệm

- Chấn thương cột sống

- Gai xương do thoái hóa khớp

- Hẹp ống sống

- Khối u

- Áp xe

Những dấu hiệu đau thần kinh tọa nguy hiểm cần sớm thăm khám bác sĩ?

Hãy gặp bác sĩ nếu bạn quan sát cơ thể xuất hiện những biểu hiện sau:

- Có cơn đau dữ dội vào ban đêm hoặc khi nằm xuống

- Giảm cân mà không cố gắng

- Cảm thấy không khỏe hoặc có sốt

- Cảm thấy ngứa ran, tê hoặc yếu ở cả hai chân

- Đã bị chấn thương

- Cảm thấy không vững khi đi bộ

- Có cơn đau thường xuyên ở vùng lưng dưới và cơn đau, tê nhức có thể lan dần xuống chân gây khó khăn cho việc đi lại

Bạn nên gặp lại bác sĩ nếu các triệu chứng của bạn kéo dài hơn 4 tuần hoặc trở nên tồi tệ hơn. Việc thăm khám sớm sẽ giúp phát hiện sớm các nguy cơ và được đưa ra phác đồ điều trị hiệu quả cao.

Đau thần kinh tọa được chẩn đoán như thế nào?

Bác sĩ thường có thể chẩn đoán đau thần kinh tọa bằng cách hỏi về cơn đau của bạn và kiểm tra cột sống và chân thông qua các bài kiểm tra thể chất.

Hầu hết những người bị đau thần kinh tọa không cần thực hiện bất kỳ xét nghiệm nào. Tuy nhiên, bác sĩ có thể cần tới các phương pháp chụp X-quang hoặc MRI cột sống nếu bạn có các triệu chứng được ghi ngờ gây nên bởi những nguyên nhân nghiêm trọng hơn.

Nếu không có dấu hiệu của nguyên nhân nghiêm trọng, bác sĩ có khả năng sẽ đề nghị bạn chờ xem các triệu chứng có cải thiện không. Nếu không cải thiện, bác sĩ có thể sắp xếp các phương thức chẩn đoán nâng cao để quyết định bước tiếp theo.

Đau thần kinh tọa được điều trị như thế nào?

Đau thần kinh tọa thường tự khỏi theo thời gian. Nếu cơn đau thần kinh tọa đầu tiên của bạn xuất hiện đột ngột và nghiêm trọng, bạn có thể cần nghỉ ngơi trên giường trong một thời gian ngắn, nhưng không quá 2 ngày.

Nếu tình trạng đau thần kinh tọa không quá nghiêm trọng, bạn cũng sẽ được khuyến cáo trở lại hoạt động càng sớm càng tốt để ngăn ngừa cột sống của bạn trở nên cứng và yếu.

Hãy hỏi bác sĩ hoặc dược sĩ về các loại thuốc giảm đau nếu cơn đau ngăn cản bạn thực hiện các hoạt động thường ngày.

Cố gắng đi làm và thực hiện các hoạt động bình thường của bạn. Hãy nghỉ ngơi thường xuyên và thay đổi tư thế thường xuyên sẽ giúp hạn chế sự xuất hiện của các cơn đau nhức, tê bì tại thắt lưng và thân dưới.

Cụ thể, các phương pháp điều trị đau thần kinh tọa bao gồm:

Tự điều trị

Tùy thuộc vào nguyên nhân, các trường hợp đau thần kinh tọa nhẹ hơn thường thuyên giảm khi tự điều trị. Tự điều trị đau thần kinh tọa có thể được thực hiện thông qua:

Chườm lạnh: Chườm lạnh hoặc chườm đá có thể giúp giảm đau và sưng tấy trong vài ngày đầu sau khi cơn đau thần kinh tọa bắt đầu. Bạn có thể sử dụng túi nước đá hoặc túi rau đông lạnh để làm việc này (nhưng luôn quấn chúng trong một chiếc khăn để tránh làm tổn thương da do cảm lạnh). Chườm lạnh trong 20 phút mỗi lần, nhiều lần trong ngày.

Chườm nóng: Sau vài ngày đầu tiên chườm lạnh hoặc chườm đá, hãy chuyển sang chườm nóng hoặc chườm ấm. Chườm nóng trong 20 phút mỗi lần. Nếu bạn vẫn còn đau, hãy chuyển đổi giữa chườm nóng và chườm lạnh - phương án nào giúp bạn giảm bớt sự khó chịu tốt nhất.

Thuốc không kê toa: Thuốc chống viêm không steroid (NSAID) thường là lựa chọn đầu tiên. Chúng làm giảm đau, sưng và viêm.

Thường xuyên vận động nhẹ và thực hành giãn cơ: Học cách giãn cơ đúng cách từ người hướng dẫn có kinh nghiệm chữa chứng đau thắt lưng có thể giúp ích rất nhiều. Họ cũng có thể giúp bạn thực hiện các bài tập tăng cường sức mạnh chung, tăng cường cơ cốt lõi và thể dục nhịp điệu khác.

LƯU Ý: Cơn đau ở mức độ từ trung bình đến nặng, kèm theo cảm giác tê và ngứa ran hoặc yếu cơ đều là những triệu chứng cần được chăm sóc y tế chuyên nghiệp. Bạn không nên cố gắng tự điều trị cho họ.

Phương pháp điều trị bảo tồn

Phương pháp điều trị bảo tồn sẽ mang lại hiệu quả điều trị tốt hơn so với việc tự điều trị đau thần kinh tọa tại nhà. Bác sĩ có thể đưa ra những lựa chọn này dưới dạng các lựa chọn nếu việc tự chăm sóc không hữu ích hoặc nếu các triệu chứng của bạn đủ nghiêm trọng để cần được chăm sóc nhiều hơn.

Các phương pháp điều trị bảo tồn có thể bao gồm các phương pháp điều trị tương tự như tự chăm sóc, nhưng có sự hướng dẫn của nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe cho bạn. Các biện pháp thường được sử dụng bao gồm:

Thuốc theo toa: Thuốc giảm đau, thuốc giãn cơ và các loại thuốc khác có thể giúp giảm triệu chứng đau thần kinh tọa. Các loại thuốc khác, như thuốc chống trầm cảm ba vòng và thuốc chống động kinh, cũng có thể hữu ích nếu bạn bị đau mãn tính hoặc đau do thần kinh.

Vật lý trị liệu: Mục tiêu của vật lý trị liệu là tìm ra các động tác tập thể dục làm giảm đau thần kinh tọa bằng cách giảm áp lực lên dây thần kinh. Các lựa chọn bao gồm các bài tập giãn cơ hoặc các hoạt động ít tác động như đi bộ, bơi lội hoặc thể dục nhịp điệu dưới nước.

Tiêm cột sống: Bạn có thể được tiêm corticosteroid có thể giúp giảm đau trong thời gian ngắn (thường lên đến ba tháng). Những phương pháp này thường liên quan đến việc gây tê cục bộ nên sẽ ít khó chịu hơn. Trước khi thực hiện, bác sĩ có thể tư vấn chi tiết để bạn biết rõ hơn về biện pháp điều trị này.

Phương pháp điều trị thay thế: Những phương pháp điều trị này ngày càng phổ biến và cung cấp các lựa chọn khác ngoài các liệu pháp y tế hoặc thuốc tiêu chuẩn. Chúng bao gồm gặp bác sĩ chỉnh hình để điều chỉnh cột sống, tập yoga, châm cứu và các biện pháp tương tự. Liệu pháp xoa bóp cũng có thể giúp giảm co thắt cơ xảy ra với chứng đau thần kinh tọa. Phản hồi sinh học cũng có thể giúp bạn kiểm soát cơn đau và giảm căng thẳng.

Điều trị đau thần kinh tọa bằng phẫu thuật

Phẫu thuật có thể là lựa chọn tốt nhất khi chứng đau thần kinh tọa nặng hơn. Thông thường, các nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe không khuyến nghị phẫu thuật trừ khi bạn có các triệu chứng cho thấy tổn thương thần kinh đang xảy ra hoặc sắp xảy ra. Họ cũng có thể đề nghị phẫu thuật nếu bạn bị đau dữ dội khiến bạn không thể làm việc hoặc sinh hoạt bình thường hoặc nếu các triệu chứng của bạn không cải thiện sau sáu đến tám tuần điều trị bảo tồn.

Các lựa chọn phẫu thuật để giảm đau thần kinh tọa bao gồm:

Phẫu thuật cắt đĩa đệm: Đây là một phẫu thuật nhằm loại bỏ các mảnh hoặc phần nhỏ của đĩa đệm thoát vị đang đè lên dây thần kinh.

Phẫu thuật cắt cung sau cột sống cổ: đây là phẫu thuật điều trị đau thần kinh tọa thông qua việc cắt bỏ một mảnh đốt sống xương phía trên của rễ thần kinh và một phần của đĩa đệm phía bên dưới nhằm loại bỏ tình trạng chèn ép dây thần kinh và gây ra đau thần kinh tọa.

Làm thế nào để phòng tránh đau thần kinh tọa?

Bạn có thể phòng tránh nguy cơ đau thần kinh tọa bằng cách bảo vệ lưng, chẳng hạn như:

- Duy trì tư thế tốt

-Cố gắng không ngồi hoặc đứng trong thời gian dài - thay đổi tư thế thường xuyên để giảm căng thẳng cho lưng

- Tập thể dục thường xuyên để tăng cường sức mạnh các cơ lõi

- Thực hiện nâng, vác vật nặng đúng kỹ thuật, thay vì cúi lưng, hãy uốn cong đầu gối để hạn chế gây áp lực cho các rễ thần kinh