Triệu chứng bệnh thoát vị đĩa đệm cột sống lưng có thể điều trị khỏi không

Bệnh thoát vị đĩa đệm cột sống lưng là gì?

Cột sống hay xương sống được tạo thành từ 33 đốt sống ngăn cách với nhau bằng các đĩa đệm. Cột sống được chia làm 4 vùng bao gồm:

- Cột sống cổ: Bao gồm 7 đốt sống đầu tiên nằm ở cổ

- Cột sống ngực: Bao gồm 12 đốt sống tiếp theo, nằm ở vùng ngực

-Cột sống thắt lưng: Bao gồm 5 đốt sống tiếp theo, nằm ở lưng dưới

- Cột sống xương cùng: Bao gồm 5 đốt sống cuối cùng của cột sống, nằm phía dưới thắt lưng, trong đó có 4 đốt sống tạo nên xương cụt (coccyx)

Cột sống thắt lưng bao gồm 5 đoạn xương ở vùng lưng dưới. Đây là khu vực dễ xảy ra bệnh thoát vị đĩa đệm nhất.

Thoát vị đĩa đệm cột sống lưng là tình trạng bao xơ bên ngoài của đĩa đệm bị rách hoặc xơ hóa khiến phần nhân nhầy bên trong thoát ra và gây chèn ép vào các rễ thần kinh xung quanh và gây ra tình trạng đau lưng.

Các dạng bệnh thoát vị đĩa đệm cột sống lưng

Phồng đĩa đệm

Theo tuổi tác, đĩa đệm (được cấu tạo từ bao xơ bao bọc bên ngoài nhân nhầy) có thể bị mất chất lỏng và bị khô. Khi điều này xảy ra, đĩa đệm (cấu trúc nằm giữa các đốt sống của xương cột sống và hoạt động như một “bộ giảm xóc”) sẽ bị nén lại. Điều này có thể dẫn đến sự tổn thương của bao xơ và làm cho nhân nhầy bên trong đĩa đệm phồng lên, tuy nhiên vẫn còn ở trong bao xơ. Đây được gọi là tình trạng phồng đĩa đệm, một thể nhẹ của thoát vị đĩa đệm.

Đĩa đệm bị vỡ hoặc thoát vị

Khi đĩa đệm tiếp tục bị vỡ hoặc tiếp tục bị cột sống chèn ép, nhân nhầy bên trong thực sự có thể rò rỉ ra bên ngoài bao xơ. Đây là tình trạng đĩa đệm bị vỡ hoặc thoát vị đĩa đệm. Sau đó, các mảnh vật liệu đĩa đệm có thể gây áp lực lên các rễ thần kinh nằm ngay phía sau khoang đĩa đệm và gây ra tình trạng đau, yếu, tê hoặc thay đổi cảm giác cho các cơ, chi trên cơ thể.

Hầu hết tình trạng thoát vị đĩa đệm xảy ra ở cột sống thắt lưng dưới, đặc biệt là giữa đốt sống thắt lưng thứ tư và thứ năm và giữa đốt sống thắt lưng thứ năm và đốt sống cùng thứ nhất (mức L4-L5 và L5-S1).

Nguyên nhân nào gây ra bệnh thoát vị đĩa đệm cột sống lưng?

Bệnh thoát vị đĩa đệm cột sống lưng thường gây bên bởi sự thay đổi cấu trúc của đĩa đệm bình thường. Hầu hết các bệnh về đĩa đệm xảy ra do quá trình lão hóa và sự cố bình thường xảy ra bên trong đĩa đệm.

Đôi khi, chấn thương nặng có thể khiến đĩa đệm bình thường bị thoát vị. Chấn thương cũng có thể khiến tình trạng thoát vị đĩa đệm trở nên trầm trọng hơn.

Các đối tượng có nguy cơ cao bị bệnh thoát vị đĩa đệm cột sống lưng

Mặc dù tuổi tác là nguy cơ phổ biến nhất, nhưng việc không hoạt động thể chất có thể khiến cơ lưng và cơ bụng yếu, khiến cột sống phải chịu áp lực cao hơn.

Chấn thương ở lưng cũng gia tăng khi những người thường không hoạt động thể chất tham gia các hoạt động quá vất vả. Những công việc đòi hỏi phải nâng vật nặng và vặn vẹo cột sống cũng có thể gây chấn thương và khiến chúng ta có nguy cơ cao bị bệnh thoát vị đĩa đệm cột sống lưng.

Bệnh thoát vị đĩa đệm cột sống lưng được chẩn đoán như thế nào?

Để chẩn đoán bệnh thoát vị đĩa đệm cột sống lưng, ngoài bệnh sử chi tiết và các bài kiểm tra thể chất, bác sĩ chuyên môn có thể yêu cầu bạn thực hiện một hoặc nhiều xét nghiệm sau:

Chụp X- Quang

Xét nghiệm này sử dụng chùm năng lượng điện từ vô hình để tạo ra hình ảnh của các mô bên trong, xương và các cơ quan trên phim.

Chụp MRI

Quy trình này sử dụng sự kết hợp của nam châm lớn, tần số vô tuyến và máy tính để tạo ra hình ảnh chi tiết về các cơ quan và cấu trúc bên trong cơ thể mà không cần sử dụng tia X.

Chụp CT

Xét nghiệm hình ảnh này sử dụng tia X và công nghệ máy tính để tạo ra hình ảnh chi tiết của bất kỳ bộ phận nào trên cơ thể, bao gồm xương, cơ, mỡ và các cơ quan. Quét CT chi tiết hơn so với chụp X-quang thông thường.

Chụp tủy đồ

Phương pháp này sẽ sử dụng thuốc nhuộm được tiêm vào ống sống để làm cho cấu trúc có thể nhìn thấy rõ trên tia X, từ đó giúp bác sĩ tìm các vấn đề của tủy sống, ống sống và rễ thần kinh cột sống.

Điện cơ đồ (EMG)

Xét nghiệm này cho phép đo lường phản ứng của cơ hoặc hoạt động điện để đáp ứng với sự kích thích của dây thần kinh đối với cơ. Kiểm tra này giúp bác sĩ các định các vấn đề tổn thương thần kinh nếu có liên quan tới tình trạng bệnh thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng.

Các triệu chứng bệnh thoát vị đĩa đệm cột sống lưng thường gặp

Triệu chứng bệnh thoát vị đĩa đệm cột sống lưng có thể khác nhau tùy thuộc vào vị trí thoát vị đĩa đệm và rễ thần kinh nào bị chèn ép. Các triệu chứng phổ biến nhất của bệnh thoát vị đĩa đệm cột sống lưng bao gồm:

Đau thắt lưng: Đây là triệu chứng điển hình nhất. Người bệnh có thể cảm thấy cơn đau xuất hiện một cách đột ngột, dữ dội hoặc âm ỉ. Đau thường tập trung ở vùng thắt lưng nhưng có thể lan xuống mông và chân.

Cơn đau lan rộng: Khi bệnh trở nặng, cơn đau có thể lan xuống mặt trước và mặt sau của đùi, gây cảm giác tê bì ở mu bàn chân. Tình trạng này được gọi là đau thần kinh tọa.

Cơn đau gia tăng khi vận động: Người bệnh sẽ cảm thấy cơn đau tăng lên khi thực hiện các hoạt động như ngồi lâu, đứng lâu, ho hoặc hắt hơi. Ngay cả những động tác nhẹ nhàng cũng có thể làm tăng cảm giác đau.

Giảm khả năng vận động: Thoát vị đĩa đệm có thể khiến người bệnh gặp khó khăn trong việc ưỡn cong lưng hoặc cúi người xuống. Nhiều người còn cảm thấy yếu hơn bình thường ở chân tay, khó khăn trong việc cầm nắm đồ vật.

Đi vệ sinh mất kiểm soát: Trong một số trường hợp nghiêm trọng, người bệnh có thể gặp tình trạng mất kiểm soát tiểu tiện hoặc đại tiện. Điều này xảy ra khi phần nhân nhầy chèn ép lên dây thần kinh điều khiển chức năng này.

Các triệu chứng bệnh đĩa đệm cột sống lưng có thể dễ bị nhầm lẫn với các tình trạng sức khỏe khác. Do đó, nếu có các biểu hiện bất thường về sức khỏe cột sống, hãy sớm thực hiện thăm khám tại các cơ sở y tế để tìm ra nguyên nhân và điều trị kịp thời.

Các giai đoạn phát triển của triệu chứng bệnh thoát vị đĩa đệm cột sống lưng

Triệu chứng thoát vị đĩa đệm có thể được chia thành ba giai đoạn chính:

Giai đoạn 1 (Giai đoạn ban đầu): Triệu chứng chưa rõ ràng, người bệnh chỉ cảm thấy tê nhẹ hoặc đau âm ỉ ở vùng thắt lưng. Cảm giác đau này có thể gia tăng khi vận động mạnh.

Giai đoạn 2 (Bao xơ bị rách): Cơn đau trở nên rõ rệt hơn do các vòng sợi hoặc đĩa đệm bị lồi ra sau. Người bệnh có thể gặp phải tình trạng đau tái phát nhiều lần, đặc biệt khi gắng sức.

Giai đoạn 3 (Chèn ép rễ dây thần kinh): Đây là giai đoạn nghiêm trọng nhất. Nhân nhầy đã thoát ra khỏi vị trí bình thường và chèn ép lên các rễ thần kinh, gây ra các triệu chứng như tê bì, yếu cơ và thậm chí là bại liệt nếu không được điều trị kịp thời124.

Triệu chứng bệnh thoát vị đĩa đệm cột sống lưng được điều trị như thế nào?

Thông thường, liệu pháp bảo tồn là phương pháp điều trị đầu tiên để kiểm soát triệu chứng bệnh thoát vị đĩa đệm cột sống lưng. Điều này có thể bao gồm sự kết hợp của những điều sau đây:

- Nghỉ ngơi, thư giãn

- Điều chỉnh tư thế và duy trì các vận động với tư thế tiêu chuẩn để giảm nguy cơ khiến các triệu chứng tệ hơn hoặc khiến tình trạng thoát vị đĩa đệm diễn tiến nặng thêm.

- Vật lý trị liệu, có thể bao gồm các chương trình siêu âm, xoa bóp, điều hòa và tập thể dục

- Kiểm soát cân nặng

- Sử dụng dụng cụ hỗ trợ lưng và thắt lưng cùng

- Thuốc kiểm soát cơn đau và thư giãn cơ bắp

Nếu các biện pháp này không thành công, bạn có thể cần phải phẫu thuật để loại bỏ đĩa đệm bị thoát vị. Phẫu thuật được thực hiện dưới hình thức gây mê toàn thân. Bác sĩ phẫu thuật sẽ rạch một đường trên khu vực bị thoát vị đĩa đệm. Một số xương ở phía sau cột sống có thể được cắt bỏ để tiếp cận đĩa đệm. Bác sĩ phẫu thuật của bạn sẽ loại bỏ phần thoát vị của đĩa đệm và bất kỳ phần lỏng lẻo nào ra khỏi khoang đĩa đệm.

Tôi có thể làm gì để ngăn ngừa bệnh thoát vị đĩa đệm cột sống lưng?

Duy trì cân nặng khỏe mạnh, tập thể dục thường xuyên và sử dụng tư thế tốt có thể làm giảm nguy cơ bị bệnh thoát vị đĩa đệm cột sống lưng. Hút thuốc làm tăng nguy cơ thoát vị đĩa đệm và nên dừng lại.

Có thể thấy thoát vị đĩa đệm cột sống nói chung và thoát vị đĩa đệm cột sống lưng nói riêng là căn bệnh ngày càng phổ biến trong xã hội. Độ tuổi của người bệnh cũng ngày càng trẻ hóa do các yếu tố môi trường, dinh dưỡng và thói quen sinh hoạt.

Do đó, để phòng ngừa bệnh thoát vị đĩa đệm cột sống lưng, mỗi người đều cần xây dựng cho bản thân một chế độ sinh hoạt, vận động và ăn uống lành mạnh, cân bằng và tuân thủ tốt các kế hoạch sức khỏe đề ra.

Thoát vị đĩa đệm cột sống lưng là một tình trạng nghiêm trọng cần được chú ý kịp thời. Việc nhận biết sớm các triệu chứng bệnh thoát vị đĩa đệm cột sống lưng sẽ giúp người bệnh tìm kiếm sự trợ giúp y tế nhanh chóng và hiệu quả hơn, đồng thời hạn chế các nguy cơ biến chứng nguy hiểm.