Mất ngủ kéo dài: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Tổng quan về mất ngủ kéo dài

Rối loạn giấc ngủ là triệu chứng phổ biến của mất ngủ và có thể khiến bạn gặp khó khăn trong việc duy trì giấc ngủ. Việc thức dậy quá sớm và không thể ngủ lại do mất ngủ sẽ làm bạn cảm thấy mệt mỏi khi thức dậy.

Mất ngủ không chỉ gây cạn kiệt năng lượng và ảnh hưởng đến tâm trạng mà còn có thể ảnh hưởng đến sức khỏe, hiệu suất làm việc và chất lượng cuộc sống của bạn.

Việc ngủ bao nhiêu là đủ tùy thuộc vào từng người. Nhưng hầu hết người trưởng thành cần ngủ từ 7 đến 9 giờ mỗi đêm.

Theo ghi nhận, việc mất ngủ ngắn hạn ở

người trưởng thành có thể kéo dài nhiều ngày hoặc nhiều tuần trong một vài thời điểm. Mất ngủ ngắn hạn thường là do căng thẳng hoặc một sự kiện đau buồn bất chợt gây nên.

Tuy nhiên, một số người lại mắc chứng mất ngủ kéo dài hay còn gọi là mất ngủ mãn tính. Điều này kéo dài từ ba tháng trở lên. Mất ngủ có thể được coi là vấn đề chính hoặc có thể liên quan đến các tình trạng bệnh lý hoặc thuốc khác.

Triệu chứng của mất ngủ kéo dài

Các triệu chứng mất ngủ thường gặp:

- Khó ngủ vào ban đêm.

- Thức dậy trong đêm.

- Thức dậy quá sớm.

- Cảm thấy mệt mỏi hoặc buồn ngủ trong ngày.

- Cảm thấy cáu kỉnh, chán nản hoặc lo lắng.

- Gặp khó khăn trong việc chú ý, tập trung vào nhiệm vụ hoặc ghi nhớ.

- Phạm nhiều lỗi hoặc gặp nhiều rủi ro hơn.

- Luôn lo lắng về giấc ngủ.

Nguyên nhân gây mất ngủ kéo dài

Những triệu chứng phổ biến của mất ngủ mãn tính bao gồm:

Stress

Những lo lắng về cuộc sống có thể khiến đầu óc bạn tiếp tục hoạt động không ngừng nghỉ vào ban đêm và khiến bạn khó ngủ. Ngoài ra, các sự kiện căng thẳng trong cuộc sống, chẳng hạn như sự ra đi hoặc bệnh tật của người thân, ly hôn hoặc mất việc, cũng có thể dẫn đến chứng mất ngủ.

Lịch trình sinh hoạt thay đổi

“Đồng hồ” bên trong cơ thể bạn, được gọi là nhịp sinh học nhằm điều khiển những hoạt động như chu kỳ ngủ - thức, trao đổi chất và nhiệt độ cơ thể. Việc cản trở nhịp sinh hoạt có thể dẫn đến mất ngủ. Các nguyên nhân sẽ đến từ lệch múi giờ do di chuyển qua nhiều múi giờ, làm việc thời gian không cố định, thức khuya thường xuyên.

Thói quen ngủ thiếu khoa học

Đi ngủ và thức dậy vào những thời điểm khác nhau mỗi ngày, ngủ trưa lâu, hoạt động cường độ cao trước giờ đi ngủ và có chỗ ngủ không thoải mái cũng ảnh hưởng đến giấc ngủ.

Một số thói quen thiếu khoa học như sử dụng máy tính hoặc điện thoại thông minh, chơi trò chơi điện tử hoặc xem TV ngay trước khi đi ngủ cũng có thể làm gián đoạn chu kỳ giấc ngủ của bạn.

Ăn quá nhiều vào buổi tối muộn

Ăn quá nhiều có thể khiến bạn cảm thấy khó chịu khi nằm. Nhiều người cũng bị ợ nóng, hiện tượng này xảty ra axit dạ dày trào ngược vào ống dẫn thức ăn từ miệng đến dạ dày. Ống này được gọi là thực quản. Chứng ợ nóng có thể khiến bạn tỉnh táo.

Rối loạn sức khỏe tâm thần

Rối loạn lo âu, chẳng hạn như rối loạn căng thẳng sau chấn thương, có thể làm gián đoạn giấc ngủ của bạn. Thức dậy quá sớm có thể là dấu hiệu của trầm cảm. Mất ngủ thường xảy ra cùng với các tình trạng sức khỏe tâm thần khác.

Sử dụng các loại thuốc

Nhiều loại thuốc theo toa có thể cản trở giấc ngủ, chẳng hạn như thuốc chống trầm cảm và thuốc điều trị bệnh hen suyễn hoặc huyết áp. Một số loại thuốc không cần kê đơn như giảm đau, thuốc dị ứng và cảm lạnh, cũng như các sản phẩm giảm cân, có chứa caffeine và các chất kích thích khác có thể làm gián đoạn giấc ngủ.

Bệnh tiềm ẩn

Một số tình trạng liên quan đến chứng mất ngủ có thể bao gồm đau đầu mất ngủ, ung thư, tiểu đường, bệnh tim, hen suyễn, bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD), tuyến giáp hoạt động quá mức, bệnh Parkinson và bệnh Alzheimer.

Rối loạn liên quan đến giấc ngủ

Chứng ngưng thở khi ngủ đôi khi khiến bạn ngừng thở vào ban đêm, làm gián đoạn giấc ngủ. Hội chứng chân bồn chồn (RLS) cũng gây ra cảm giác khó chịu do chân liên tục cử động khi cố gắng chìm vào giấc ngủ. Điều này có thể khiến bạn không ngủ được hoặc khó đi vào giấc ngủ.

Caffeine, nicotin và rượu

Cà phê, trà thường chứa caffeine - một thành phần có khả năng kích thích thần kinh. Uống các loại thức uống này vào buổi chiều muộn hoặc buổi tối có thể khiến bạn khó ngủ vào ban đêm. Nicotine trong thuốc lá cũng làm gián đoạn giấc ngủ. Ngoài ra, dẫu cho rượu, thức uống có cồn có thể giúp bạn chìm vào giấc ngủ nhưng lại vô tình cản trở các giai đoạn ngủ sâu và thường dẫn đến việc thức dậy vào giữa đêm.

Mối liên hệ giữa mất ngủ kéo dài và lão hóa

Chứng mất ngủ kéo dài có thể trở nên phổ biến hơn theo tuổi tác:

Thay đổi kiểu ngủ

Khi cơ thể già đi, dường như việc đi vào giấc ngủ sẽ trở nên khó khăn hơn. Tiếng ồn hoặc những thay đổi khác trong môi trường xung quanh cũng dễ dàng khiến bạn thức giấc. Song song với đó, đồng hồ sinh học của người lớn tuổi có xu hướng dịch chuyển nhanh hơn theo thời gian, điều này khiến cơ thể sẽ muốn đi ngủ sớm và đồng thời thức dậy sớm hơn. Tuy nhiên, người già thường vẫn cần ngủ đủ thời gian như người trẻ.

Thay đổi cường độ hoạt động

Bạn có thể ít hoạt động thể chất hoặc giao tiếp xã hội hơn khi về già. Cơ thể vận động không thường xuyên sẽ khiến cho giấc ngủ cũng trở nên kém chất lượng. Ngoài ra, bạn càng ít hoạt động thì bạn càng có nhiều khả năng ngủ trưa hàng ngày, từ đó làm gián đoạn giấc ngủ vào ban đêm.

Vấn đề về sức khỏe

Một số vấn đề sức khỏe ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ của người lớn có thể kể đến gồm:

- Cơn đau liên tục do các tình trạng như viêm khớp hoặc các vấn đề về lưng

- Tầm cảm hoặc lo lắng, có thể làm gián đoạn giấc ngủ

- Vấn đề về tuyến tiền liệt hoặc bàng quang, có thể làm gián đoạn giấc ngủ

- Chứng ngưng thở khi ngủ và hội chứng chân bồn chồn trở nên phổ biến hơn theo tuổi tác.

Các biến chứng của mất ngủ kéo dài

Giấc ngủ cũng quan trọng đối với sức khỏe của bạn như chế độ ăn uống lành mạnh và hoạt động thể chất thường xuyên.

Dù điều gì khiến bạn mất ngủ, chứng mất ngủ có thể ảnh hưởng đến tinh thần và thể chất của bạn. Những người bị mất ngủ cho biết họ có chất lượng cuộc sống thấp hơn so với những người ngủ ngon.

Các biến chứng của chứng mất ngủ có thể bao gồm:

- Hiệu suất thấp hơn trong công việc hoặc ở trường.

- Thời gian phản ứng chậm hơn khi lái xe và nguy cơ xảy ra tai nạn cao hơn.

- Tình trạng sức khỏe tâm thần, chẳng hạn như trầm cảm, lo lắng hoặc lạm dụng chất gây nghiện.

- Nguy cơ cao hơn hoặc tình trạng bệnh lâu dài như huyết áp cao và bệnh tim trở nên trầm trọng hơn.

Phòng ngừa mất ngủ kéo dài như thế nào?

Tuy nhiên, bạn không cần phải chịu đựng những đêm mất ngủ kéo dài nếu như thực hiện thay đổi đơn giản trong thói quen thường ngày. Thói quen ngủ tốt như dưới đây có thể giúp ngăn ngừa chứng mất ngủ:

- Duy trì thời gian đi ngủ và thời gian thức dậy giống nhau mỗi ngày, kể cả cuối tuần.

- Hoạt động thường xuyên có thể dẫn đến một giấc ngủ ngon.

- Hạn chế ngủ trưa hoặc không ngủ trưa chút nào.

- Hạn chế hoặc không sử dụng caffeine, rượu và nicotin.

- Không ăn nhiều hoặc uống nhiều nước trước khi đi ngủ.

- Làm cho phòng ngủ của bạn thoải mái để ngủ và chỉ sử dụng nó cho quan hệ tình dục hoặc ngủ.

- Tạo một thói quen thư giãn trước khi đi ngủ, chẳng hạn như tắm nước ấm, đọc sách hoặc nghe nhạc nhẹ.