Mổ hở thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng: Những điều cần biết

Liệu pháp điều trị

Đặt lịch ngay

Nguyễn Huế 14/07/2024 20:22

Mổ hở thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng là phương pháp điều trị phẫu thuật phổ biến khi đĩa đệm bị vỡ hoặc thoát vị ở cột sống thắt lưng.

Mổ hở thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng là gì?

Đĩa đệm là các vật liệu đệm nằm giữa các đốt sống và thực hiện vai trò kết nối, giảm xóc khi cột sống cần cong gập hoặc xoắn vặn để thực hiện các công việc và sinh hoạt thường ngày.

Khi thành ngoài của đĩa đệm, gọi là bao xơ, bị suy yếu do tuổi tác hoặc chấn thương, đĩa đệm có thể rách, khiến cho phần nhân nhầy bên trong bị rò rỉ ra ngoài. Đây được gọi là thoát vị đĩa đệm hoặc trượt đĩa đệm.

Tình trạng thoát vị đĩa đệm thường gây chèn ép lên các dây thần kinh rất nhạy cảm của cột sống và gây ra những cơn đau, tê nhức vô cùng khó chịu. Đĩa đệm bị lệch khỏi vị trí bình thường có thể đè lên hoặc thậm chí làm tổn thương mô thần kinh, gây ra yếu, ngứa ran hoặc đau ở vùng lưng và một hoặc cả hai chân.

Mổ hở thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng là phương pháp thường được thực hiện để loại bỏ một phần của đĩa đệm bị tổn thương, từ đó làm giảm áp lực lên mô thần kinh và giảm đau.

Quá trình thực hiện, bác sĩ sẽ tạo một vết rạch nhỏ ở vùng da trên cột sống, loại bỏ một số dây chằng và vật liệu xương, cũng như loại bỏ một phần của đĩa đệm.

Phẫu thuật đĩa đệm mở đã được thực hiện và cải tiến trong suốt 60 năm qua. Qua thời gian, quy trình này đã được tinh chỉnh và tăng cường nhờ các công cụ chẩn đoán cải tiến như chụp cộng hưởng từ (MRI) và chụp cắt lớp vi tính (CT), giúp các bác sĩ hiểu rõ hơn về những bệnh nhân nào sẽ có kết quả tốt nhất từ phẫu thuật này. Nhờ vào đó, tỉ lệ thành công của các ca mổ hở thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng cũng ngày càng cao hơn.

Mổ hở thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng thường không phải là lựa chọn ưu tiên trong điều trị

Ai cần thực hiện mổ hở thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng?

Không phải tất cả bệnh nhân bị thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng đều cần phải thực hiện phẫu thuật đĩa đệm mở. Hầu hết mọi người có thể giải quyết chứng bệnh này thông qua các phương pháp điều trị bảo tồn như nghỉ ngơi, vật lý trị liệu, thuốc chống viêm và tiêm ngoài màng cứng. Tuy nhiên, đôi khi những liệu pháp này có thể không phát huy hiệu quả và có thể cần một sự can thiệp mạnh mẽ hơn.

Nếu tình trạng đau lưng và đau chân do thoát vị đĩa đệm không đáp ứng với các biện pháp điều trị bảo tồn và kéo dài từ bốn đến sáu tuần hoặc lâu hơn, bác sĩ có thể chỉ định các xét nghiệm chẩn đoán như X-quang, MRI hoặc CT scan để xác định nguồn gốc của cơn đau và mức độ tổn thương. Nếu được chẩn đoán là thoát vị đĩa đệm, phẫu thuật đĩa đệm mở có thể được khuyến nghị.

Hiện tại, phẫu thuật cột sống đang trải qua một cuộc cách mạng về cách thực hiện các ca phẫu thuật. Phẫu thuật đĩa đệm có thể được thực hiện nội soi, tức là thông qua một vết rạch nhỏ hơn bằng cách sử dụng các dụng cụ chuyên dụng dưới vết thương được gây tê tại chỗ. Tuy nhiên, phương pháp này cũng chỉ thường được áp dụng cho các trường hợp nhẹ.

Đối với các trường hợp thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng cấp tính, mổ hở vẫn được coi là “tiêu chuẩn vàng” để giải quyết kịp thời tình trạng đau dữ dội hoặc yếu cơ, nếu đĩa đệm phình ra rộng, hoặc nếu các mảnh đĩa đệm hoặc xương xung quanh đã bị vỡ ra.

Quy trình thực hiện mổ hở thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng

Phẫu thuật đĩa đệm mở thường được thực hiện dưới hình thức gây mê toàn thân (bệnh nhân không tỉnh) và thường yêu cầu nằm viện một ngày.

Quá trình thực hiện, bệnh nhân thường được yêu cầu nằm sấp hoặc ở tư thế quỳ. Trong quá trình này, bác sĩ phẫu thuật sẽ rạch một vết dài khoảng 1 inch trên da ở vùng cột sống bị ảnh hưởng. Mô cơ được tác ra khỏi xương trên và dưới đĩa đệm bị ảnh hưởng và sử dụng dụng cụ để giữ cơ và da tách khỏi khu vực phẫu thuật, giúp bác sĩ có thể quan sát rõ đốt sống và đĩa đệm.

Trong một số trường hợp, xương và dây chằng cũng có thể phải được loại bỏ để bác sĩ phẫu thuật có thể quan sát và tiếp cận đĩa đệm mà không làm tổn thương mô thần kinh. Thủ thuật này được gọi là laminectomy hoặc laminotomy tùy thuộc vào các bộ phận bị cắt bỏ.

Khi bác sĩ phẫu thuật có thể nhìn thấy đốt sống, đĩa đệm và các cấu trúc xung quanh khác, họ sẽ loại bỏ phần đĩa đệm bị phình ra khỏi thành đĩa và bất kỳ mảnh vỡ đĩa đệm nào khác đã thoát ra ngoài. Thường thì việc này được thực hiện dưới kính hiển vi. Sau đó, vết mổ được đóng lại bằng chỉ khâu và bệnh nhân được chuyển đến phòng hồi sức để theo dõi.

Mổ hở thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng sẽ khiến cuộc sống của người bệnh bị anh hưởng nhiều trong thời gian hậu phẫu

Điều gì sẽ xảy ra sau ca mổ hở thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng?

Sau phẫu thuật, bạn có thể cảm thấy đau ở vị trí vết mổ và cơn đau ban đầu có thể không được giảm ngay lập tức. Bác sĩ có thể kê đơn thuốc giảm đau để giúp bạn vượt qua giai đoạn hậu phẫu.

Đồng thời, bạn sẽ được hướng dẫn các kỹ thuật thở sâu và khuyến khích ho để làm sạch phổi khỏi chất lỏng tích tụ do gây mê toàn thân.

Bạn nên bắt đầu đi bộ sớm nhất có thể sau khi hồi phục từ gây mê để hỗ trợ quá trình phục hồi.

Trước khi xuất viện, chuyên gia vật lý trị liệu sẽ hỗ trợ bạn thực hiện các phương pháp điều trị nhằm hồi phục vạn động thông thường đáp ứng nhu cầu sinh hoạt hằng ngày. Sau khi xuất viện, bác sĩ có thể kê đơn chế độ vật lý trị liệu phù hợp với tình trạng của bạn.

Những hoạt động nên làm sau khi trải qua ca mổ hở thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng

Trong 4 tuần đầu sau ca mổ hở thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng, bạn nên hạn chế một số vận động như ngồi lâu, nâng vật nặng, cúi hoặc duỗi người quá mức. Bạn cũng không nên lái xe cho đến khi được bác sĩ cho phép.

Đi bộ là hoạt động thể chất đầu tiên và rất được khuyến khích vì giúp duy trì khả năng vận động của cột sống và giảm nguy cơ hình thành mô sẹo tại vị trí phẫu thuật. Sau vài tuần, bạn có thể được phép đi xe đạp hoặc bơi. Các bài tập vật lý trị liệu tiêu chuẩn có thể tối ưu hóa sự phục hồi của bạn.

Hầu hết người bệnh có thể trở lại làm việc sau 2 đến 4 tuần hoặc ít hơn nếu công việc không yêu cầu thể chất vận động cao. Những người có công việc phải thường xuyên nâng vật nặng hoặc vận hành máy móc gây rung mạnh có thể cần đợi ít nhất 6 đến 8 tuần sau phẫu thuật để trở lại làm việc.

Mổ hở thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng giúp 80% đến 90% người bệnh phục hồi tốt sau điều trị

Các biến chứng có thể xảy ra khi thực hiện mổ hở thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng

Các biến chứng có thể xảy ra khi lựa chọn mổ hở thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng bao gồm: chảy máu, nhiễm trùng, rò rỉ dịch não tủy, tổn thương tĩnh mạch và động mạch gần cột sống, hoặc tổn thương mô thần kinh của cột sống hoặc lớp bảo vệ xung quanh.

Đĩa đệm sau khi được phẫu thuật vẫn có nguy cơ bị tái lại. Đây được gọi là thoát vị đĩa đệm tái phát, xảy ra ở khoảng 5% đến 10% các ca phẫu thuật đĩa đệm mở.

Tất cả các thủ tục phẫu thuật đều có nguy cơ biến chứng và mọi rủi ro cần được thảo luận với bác sĩ phẫu thuật trước khi thực hiện bất kỳ thủ thuật nào. Sau phẫu thuật, nếu có các dấu hiệu cảnh báo như chảy máu quá mức, sưng đau hoặc chảy dịch từ vết mổ, sốt, yếu hoặc tê chân, hoặc vấn đề tiểu tiện, hãy thông báo ngay cho bác sĩ để được can thiệp kịp thời.

Hiệu quả của phương pháp mổ hở thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng

Các nghiên cứu y khoa cho thấy 80% đến 90% các trường hợp điều trị bằng phương pháp mổ hở thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng cho hiệu quả phục hồi tốt. Những người bị đau thần kinh tọa, tức là đau lan xuống chân, có thể giảm đau nhiều hơn so với những người phẫu thuật đĩa đệm mở vì đau lưng dưới.

Nếu bạn có cơn đau hoặc yếu ở lưng hoặc chân kéo dài và không đáp ứng với các biện pháp điều trị bảo tồn, hãy nói chuyện với bác sĩ sớm nhất về tình trạng của bạn và xem xét tất cả các lựa chọn có sẵn trước khi quyết định có lựa chọn phương pháp mổ hở thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng hay không.