Phẫu thuật thoát vị đĩa đệm cột sống: Những điều cần biết

Phẫu thuật thoát vị đĩa đệm cột sống thường được bác sĩ khuyến nghị sau khi bệnh nhân bị thoát vị đĩa đệm cột sống đã thử các phương pháp điều trị khác như thuốc chống viêm, thuốc giảm đau, vật lý trị liệu, tiêm và nghỉ ngơi nhưng khôn có hiệu quả.

Tùy theo nguyên nhân gây bệnh và mức độ nghiêm trọng, bác sĩ có thể đưa ra các hình thức phẫu thuật thoát vị đĩa đệm cột sống khác nhau để điều trị cho bệnh nhân.

Thoát vị đĩa đệm cột sống là gì?

Đối với cơ thể người, giữa 2 đốt xương sống sẽ có một đĩa đệm cột sống. Những đĩa đệm này có cấu tạo bao gồm nhân nhầy, với đặc tính sệt như gel, được bảo vệ trong lớp bao xơ cứng.

Đĩa đệm hoạt động như bộ giảm xóc và giúp cột sống của chúng ta hoạt động linh hoạt hơn nhằm đáp ứng các sinh hoạt và công việc thường ngày.

Thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng là tình trạng đĩa đệm bị trượt ra khỏi vị trí nên có trong cột sống hoặc phần nhân nhầy bị rò rỉ ra khỏi bao xơ. Bạn có thể bị thoát vị đĩa đệm ở bất cứ vị trí nào dọc theo cột sống, thậm chí ở cổ, nhưng rất có thể nó xảy ra ở vùng lưng dưới (vùng thắt lưng).

Bạn có thể bị thoát vị đĩa đệm do nâng vật gì đó sai cách hoặc do cột sống bị xoắn đột ngột. Các nguyên nhân khác bao gồm thừa cân và bị thoái hóa do bệnh tật hoặc lão hóa.

Thoát vị đĩa đệm không phải lúc nào cũng gây đau hoặc khó chịu, nhưng nếu nó chèn ép vào dây thần kinh ở lưng dưới, bạn có thể bị đau ở lưng hoặc chân (đau thần kinh tọa). Nếu thoát vị đĩa đệm xảy ra ở cổ, bạn có thể bị đau ở cổ, vai và cánh tay. Ngoài các cơn đau, thoát vị đĩa đệm còn có thể dẫn đến tình trạng tê, ngứa ran và suy nhược cho cơ thể người bệnh.

Những lưu ý trước khi thực hiện phẫu thuật thoát vị đĩa đệm cột sống

Thoát vị đĩa đệm có thể được điều trị bằng nhiều biện pháp không xâm lấn khác nhau. Phẫu thuật sẽ là lựa chọn cuối cùng mà một bác sĩ có thể đưa ra đối với bệnh nhân thoát vị đĩa đệm cột sống khi tình trạng bệnh ở mức nghiêm trọng hoặc khẩn cấp và cần được can thiệp lập tức.

Để đi đến quyết định phẫu thuật thoát vị đĩa đệm cột sống, người bệnh sẽ cần thực hiện nhiều xét nghiệm khác nhau và nghe tư vấn của bác sĩ để đưa ra phương án điều trị phù hợp nhất.

Theo đó, trước khi thực hiện phẫu thuật thoát vị đĩa đệm cột sống, bạn cần chú ý những điều sau:

Khi xem xét phương án phẫu thuật thoát vị đĩa đệm cột sống, hãy đảm bảo bạn đã nhận được tư vấn từ ít nhất 2 bác sĩ hoặc chuyên gia có trình độ chuyên môn. Trước khi đề xuất một quy trình phẫu thuật khác, bác sĩ phẫu thuật của bạn có thể sẽ yêu cầu xét nghiệm hình ảnh, có thể bao gồm:

- Chụp X-quang: X-quang tạo ra hình ảnh rõ ràng về đốt sống và khớp của bạn.

- Chụp cắt lớp vi tính (CT/CAT scan): Phương pháp này cung cấp hình ảnh chi tiết hơn về ống sống và các cấu trúc xung quanh, từ đó giúp bác sĩ phát hiện ra khu vực bất thường.

- Chụp cộng hưởng từ (MRI): MRI tạo ra hình ảnh 3 chiều của tủy sống và rễ thần kinh, cũng như các đĩa đệm.

- Sử dụng phương pháp Điện cơ đồ hoặc dần truyền thần kinh (EMG/NCS): Các phương pháp này cho phép đo các cung điện dọc theo dây thần kinh và cơ.

Những xét nghiệm này sẽ giúp bác sĩ phẫu thuật chẩn đoán chính xác tình trạng của bệnh nhân và xác định loại phẫu thuật thoát vị đĩa đệm cột sống tốt nhất cho bạn. Các yếu tố quan trọng khác trong quyết định bao gồm vị trí thoát vị đĩa đệm, tuổi tác và sức khỏe tổng thể của bạn.

Các loại phẫu thuật thoát vị đĩa đệm cột sống

Sau khi thu thập tất cả thông tin về tình trạng thoát vị đĩa đệm cột sống của bệnh nhân, bác sĩ phẫu thuật có thể đề xuất một trong những loại phẫu thuật như sau:

Phẫu thuật cắt cung sau cột sống cổ (Laminotomy)

Trong phẫu thuật cắt cắt cung sau cột sống cổ, bác sĩ phẫu thuật sẽ tạo một lỗ trên vòm đốt sống (lamina) để giảm áp lực lên rễ thần kinh của bạn.

Phương pháp này được thực hiện thông qua một vết mổ nhỏ, đôi khi có sự trợ giúp của kính hiển vi. Nếu cần thiết, lamina có thể được gỡ bỏ để giải quyết các cơn đau do thoát vị đĩa đệm cột sống gây nên.

Phẫu thuật loại bỏ đĩa đệm

Phẫu thuật cắt bỏ đĩa đệm là phẫu thuật phổ biến nhất được sử dụng trong điều trị thoát vị đĩa đệm ở vùng thắt lưng. Đối với phương pháp này, phần đĩa đệm gây áp lực lên rễ thần kinh của bạn sẽ được loại bỏ. Trong một số trường hợp, toàn bộ đĩa đệm cột sống có vấn đề có thể sẽ bị loại bỏ và thay thế.

Bác sĩ phẫu thuật sẽ tiếp cận đĩa đệm thông qua một vết mổ ở lưng (hoặc cổ) của bạn. Khi có thể, bác sĩ phẫu thuật của bạn sẽ sử dụng vết mổ nhỏ hơn và các dụng cụ đặc biệt để đạt được kết quả tương tự. Phương pháp mới ít xâm lấn hơn này được gọi là phẫu thuật cắt bỏ vi phẫu. Trong một số trường hợp cho phép, các thủ thuật này có thể được thực hiện ngoại trú.

Phẫu thuật thay đĩa đệm nhân tạo cho cột sống

Phẫu thuật thay đĩa đệm nhân tạo thường được áp dụng dối với tình trạng thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng.

Đối với loại phẫu thuật này, bệnh nhân sẽ được gây mê toàn thân. Đối với thủ tục này, bác sĩ phẫu thuật sẽ tiến hành thông qua một vết mổ ở hông của bệnh nhân. Đĩa đệm bị hỏng sẽ được thay thế bằng đĩa nhân tạo làm từ nhựa và kim loại.

Đĩa đệm nhân tạo được thay thế đáp ứng đầy đủ chức năng sinh lý của đĩa đệm bình thường, từ đó giúp người bệnh phục hồi chức năng vận động linh hoạt của cột sống.

Lưu ý, phương pháp phẫu thuật thay đĩa đệm nhân tạo cho cột sống thường không được khuyến khích nếu bệnh nhân đang bị viêm khớp hoặc loãng xương hoặc trong trường hợp có nhiều hơn một đĩa đệm bị thoái hóa.

Phẫu thuật hợp nhất cột sống

Phương pháp phẫu thuật thoát vị đã đệm cột sống này cũng yêu cầu gây mê toàn thân đối với người bệnh.

Như tên gọi, phẫu thuật hợp nhất cột sống là thủ thuật tiến hành loại bỏ phần đĩa đệm bị thoát vị và hợp nhất vĩnh viễn 2 hoặc 3 đốt sống liền kề.

Điều này có thể được thực hiện bằng cách ghép xương từ một bộ phận khác trên cơ thể bệnh nhân hoặc từ người hiến tặng phù hợp. Trong y học hiện đại, ốc vít và thanh kim loại hoặc nhựa có thể được thiết kế để hỗ trợ cố định vĩnh viễn phần cột sống của bệnh nhân trong quá trình phục hồi hậu phẫu.

Những rủi ro khi thực hiện phẫu thuật thoát vị đĩa đệm cột sống

Tất cả các ca phẫu thuật đều có một số rủi ro, bao gồm nhiễm trùng, chảy máu và tổn thương thần kinh. Nếu lựa chọn các loại phẫu thuật thiên về bảo tồn, phần đĩa đệm cột sống bị tổn thương không được loại bỏ có thể bị vỡ lần nữa.

Mặt khác, phẫu thuật hợp nhất cột sống sẽ khiến cột sống của người bệnh gặp phải những hạn chế nhất định, và ảnh hưởng này có tỷ lệ vĩnh viễn rất cao.

Sau khi phẫu thuật, bệnh nhân sẽ được hướng dẫn cụ thể về thời điểm có thể tiếp tục hoạt động bình thường và thời điểm bắt đầu tập thể dục. Trong một số trường hợp, vật lý trị liệu có thể cần thiết để đảm bảo cột sống có thể hoạt động linh hoạt trở lại, tuy nhiên, quá trình này cần có sự tư vấn chuyên môn của bác sĩ và chuyên gia vật lý trị liệu để tránh gây ảnh hưởng tới vết mổ hậu phẫu.