Thoái hóa đa khớp là gì? Làm thế nào để chữa trị?

Thoái hóa đa khớp là gì?

Thoái hóa đa khớp là một loại bệnh lý mà mô sụn bảo vệ các đầu xương trong khớp dần dần bị hủy hoại. Mô sụn là một lớp bọc đàn hồi ở các đầu xương, giúp giảm ma sát và đảm bảo sự vận động trơn tru của khớp. Khi mô sụn bị thoái hóa, nó trở nên mỏng, mất đi tính đàn hồi và dễ bị tổn thương.

Hiện tượng thoái hóa thường xảy ra ở một hoặc nhiều khớp có tần suất hoạt động thường xuyên như khớp vai, cổ, khớp gối, khớp bàn chân, khớp cổ tay… Trường hợp xảy ra ở 2 khớp trở lên được gọi là thoái hóa đa khớp. Thoái hóa đa khớp tiến triển dần theo thời gian và không thể điều trị dứt điểm.

Khi mô sụn bị tổn thương, các đầu xương có thể tiếp xúc trực tiếp với nhau, gây ra đau, sưng và cảm giác cứng khớp. Điều này có thể gây sưng và hình thành các gai xương. Sụn bị mất đáng kể có thể dẫn đến tình trạng xương cọ xát vào nhau, làm thay đổi hình dạng của khớp và buộc xương bị lệch khỏi vị trí bình thường, khiến người bệnh đau đớn, khó khăn trong mọi hoạt động.

Triệu chứng thoái hóa đa khớp là gì?

Các triệu chứng của thoái hóa đa khớp bao gồm:

- Đau khớp: Đau khớp là triệu chứng chính của thoái hóa đa khớp. Đau có thể xuất hiện dữ dội hoặc nhẹ nhàng, thường gia tăng sau khi thực hiện hoạt động vận động và giảm sau khi nghỉ ngơi. Đau có thể lan rộng từ khớp đến các vùng xung quanh.

- Cứng khớp: Các khớp bị ảnh hưởng có thể trở nên cứng và khó di chuyển, đặc biệt sau thời gian nghỉ ngơi hoặc buổi sáng sớm.

- Sưng và viêm: Khớp bị tổn thương có thể sưng và viêm, gây ra một cảm giác nóng, đỏ, và sưng tại vùng khớp.

- Tiếng kêu và cảm giác kẹt khớp: Một số người bệnh thoái hóa đa khớp có thể cảm nhận tiếng kêu trong khớp khi di chuyển. Cảm giác kẹt khớp, như bị vướng hoặc bị hạn chế trong quá trình di chuyển, cũng có thể xảy ra…

Biến chứng thoái hóa đa khớp thường gặp

Biến chứng thoái hóa đa khớp có thể trải dài từ nhẹ đến nặng, bao gồm các tình trạng như:

- Biến dạng khớp: Theo thời gian, thoái hóa đa khớp có thể dẫn đến biến dạng cấu trúc của khớp, chẳng hạn như sự phình to của khớp, hình thành các gai xương và sự biến dạng của bề mặt khớp.

- Hạn chế chức năng: Thoái hóa đa khớp gây ra sự hạn chế chức năng của khớp khiến khả năng di chuyển và linh hoạt của khớp bị giảm, từ đó làm hạn chế phạm vi cử động, các hoạt động như đi bộ, leo cầu thang và cử động khớp cũng theo đó mà trở nên khó khăn.

- Suy giảm chất lượng cuộc sống: Thoái hóa đa khớp có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Cơn đau sẽ hạn chế chức năng, kéo theo khả năng làm việc bị giảm có thể gây ra giảm hiệu suất và ảnh hưởng đến hoạt động hàng ngày, tạo ra tác động tiêu cực đến tâm lý và tinh thần.

- Khuyết tật: Trong một số trường hợp nghiêm trọng, thoái hóa đa khớp còn có thể  gây ra khuyết tật và hạn chế hoạt động vĩnh viễn của khớp, ảnh hưởng đến khả năng tự chăm sóc và độc lập của người bệnh…

Nguyên nhân gây thoái hóa đa khớp

Có nhiều nguyên nhân khiến đa khớp bị thoái hóa, chẳng hạn như:

- Chấn thương: Các chấn thương gần khớp hoặc chấn thương lặp đi lặp lại có thể góp phần vào phát triển của thoái hóa đa khớp. Ví dụ, người thể thao chuyên nghiệp hoặc những người thường xuyên tham gia các hoạt động khiến khớp căng thẳng có nguy cơ cao bị thoái hóa khớp hơn so với người bình thường.

- Cân nặng: Béo phì hoặc thừa cân tạo ra áp lực lớn lên các khớp, đặc biệt là khớp gối và khớp háng. Điều này dần mài mòn và tổn thương khớp, làm tăng nguy cơ mắc thoái hóa đa khớp.

- Các bệnh lý khớp khác: Những người đã mắc các bệnh lý khớp khác như viêm khớp, bệnh gout hoặc bệnh viêm khớp dạng thấp có nguy cơ cao hơn mắc thoái hóa đa khớp. Viêm mạn tính hoặc tổn thương khớp kéo dài có thể góp phần vào sự phát triển của thoái hóa đa khớp.

- Công việc và hoạt động hàng ngày: Các công việc đòi hỏi tải trọng cao lên khớp hoặc hoạt động vận động căng thẳng có thể tăng nguy cơ mắc thoái hóa đa khớp.

- Tuổi tác: Nguy cơ mắc thoái hóa đa khớp tăng lên theo tuổi. Người cao tuổi, đặc biệt là từ 50 tuổi trở lên, có nguy cơ cao hơn mắc thoái hóa đa khớp do quá trình tổn thương và mài mòn khớp theo thời gian.

- Giới tính: Phụ nữ tiềm ẩn nguy cơ mắc thoái hóa đa khớp cao hơn so với nam giới, đặc biệt sau khi qua giai đoạn mãn kinh. Tuy nhiên, ở độ tuổi trẻ, nam giới có khả năng cao hơn bị ảnh hưởng bởi thoái hóa đa khớp do các yếu tố khác như chấn thương hoặc công việc căng thẳng.

- Di truyền: Yếu tố di truyền có thể đóng vai trò trong sự phát triển của thoái hóa đa khớp. Nếu có thành viên trong gia đình mắc thoái hóa đa khớp, nguy cơ mắc bệnh sẽ tăng.

Phương pháp điều trị thoái hóa đa khớp hiệu quả

Một số phương pháp điều trị thoái hóa đa khớp phổ biến hiện nay có thể kể đến gồm:

- Thuốc giảm đau và chống viêm: Thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs) như ibuprofen và naproxen sẽ giảm đau và viêm trong khớp. Thuốc paracetamol cũng có thể được sử dụng để giảm đau. Đôi khi, các loại thuốc chống viêm không steroid có thể được tiêm trực tiếp vào khớp để giảm đau và giảm viêm tại nơi tổn thương.

- Vật lý trị liệu: Bạn có thể đến bác sĩ vật lý trị liệu để được thực hiện các phương pháp như xoa bóp, điện xung, siêu âm trị liệu, tập luyện chức năng để cải thiện sự linh hoạt và giảm đau.

- Thiết bị hỗ trợ khớp: Trong một số trường hợp, bác sĩ sẽ gợi ý sử dụng các phương pháp hỗ trợ như dùng gậy hoặc nạng để giảm tải trọng lên khớp khi di chuyển có thể giúp giảm đau và hạn chế sự tổn thương.

- Phẫu thuật: Trong các trường hợp nghiêm trọng và không đáp ứng với các phương pháp điều trị khác, phẫu thuật có thể được xem xét. Các phương pháp phẫu thuật như phẫu thuật loại bỏ gai xương, phẫu thuật thay thế khớp.

- Thay đổi lối sống lành mạnh: Duy trì lối sống lành mạnh là một phần quan trọng của điều trị thoái hóa đa khớp. Điều này bao gồm duy trì trọng lượng cơ thể ở mức lý tưởng hoặc giảm cân nếu cần thiết, tập thể dục thường xuyên để tăng sự linh hoạt và sức mạnh cơ bắp, tránh các hoạt động gây căng thẳng lớn cho khớp…

Bằng việc hiểu rõ thoái hóa đa khớp là gì, bạn hoàn toàn có thể chủ động phòng ngừa và điều trị kịp thời bệnh lý cơ xương khớp. Hãy chủ động khám sức khỏe định kỳ, kết hợp với chế độ ăn uống cân bằng, tập luyện phù hợp và sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ để bảo vệ sức khỏe xương khớp của mình.