Thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng L4-L5: Triệu chứng và cách điều trị

Nguyên nhân thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng L4-L5

Có 23 đĩa đệm trong cột sống có tác dụng bảo vệ đốt sống và dây thần kinh cột sống khỏi những tác động bất ngờ. Chúng cũng hấp thụ sốc từ các chuyển động của cột sống như uốn cong, vặn người và ưỡn thân.

Thật không may, do những nguyên nhân và tác nhân khác nhau, thành ngoài của đĩa đệm, bao xơ, có thể bị rách, nứt do chấn thương, cho phép nhân nhầy giống như thạch bị rò rỉ ra khỏi vết rách và tràn vào ống sống hoặc lỗ thần kinh.

Phần nhân nhầy đẩy ra ngoài qua vết rách được gọi là thoát vị. Trong nhiều trường hợp, thoát vị này có thể tác động lên dây thần kinh, gây viêm và kích ứng dây thần kinh bị ảnh hưởng.

Thoát vị đĩa đệm là do một số yếu tố có thể ảnh hưởng đến các khớp riêng lẻ hoặc kết hợp. Yếu tố phổ biến nhất trong số này là sự hao mòn ở cột sống. Khi con người già đi, sụn nối các đĩa đệm ở cột sống với các đốt sống tương ứng có thể trở nên lỏng lẻo và mất tính đàn hồi. Thoát vị đĩa đệm cũng có thể do tác động và chấn thương đột ngột do tai nạn hoặc té ngã.

L4 và L5 lần lượt là đốt sống thứ tư và thứ năm ở cột sống thắt lưng. Cột sống thắt lưng nằm ở lưng dưới và bao gồm năm đốt sống. L4 và L5 là hai đốt sống thấp nhất của cột sống thắt lưng.

Cùng với đĩa đệm, khớp, dây thần kinh và mô mềm, đoạn chuyển động cột sống L4-L5 cung cấp nhiều chức năng khác nhau, bao gồm hỗ trợ phần thân trên và cho phép chuyển động thân theo nhiều hướng.

Do chức năng chịu tải nặng và cần có độ linh hoạt rộng, đĩa đệm cột sống thắt lưng L4-L5 thường dễ bị thoái hóa hơn so với các khu vực khác.

Ngoài ra, tình trạng thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng L4-L5 cũng có thể xảy ra do các yếu tố nguy cơ khác như: ngồi sai tư thế trong thời gian dài, thường xuyên phải đứng, thực hiện khuân vác nặng sau kỹ thuật,

Người thừa cân, béo phì, có bệnh lý cột sống bẩm sinh (gù vẹo cột sống, gai cột sống, viêm xương khớp,...) cũng là các tác nhân có thể làm tăng tỷ lệ bị thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng L4-L5 ở con người.

Triệu chứng thường gặp của tình trạng thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng L4-L5

Ở cột sống thắt lưng, triệu chứng thường gặp liên quan đến thoát vị đĩa đệm là đau thần kinh tọa. Thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng L4-L5 thường gây chèn ép dây thần kinh L5.

Ngoài cơn đau thần kinh tọa, loại thoát vị đĩa đệm này còn dẫn đến tình trạng yếu khi nâng ngón chân cái và có thể ở mắt cá chân hay còn gọi là bàn chân rũ xuống. Những người khác bao gồm:

- Đau cổ

- Nhức đầu

- Đau hoặc tê ở đùi, đầu gối hoặc chân

- Điểm yếu ở cơ đùi, đầu gối hoặc chân Khó đi lại hoặc đứng

- Co thắt cơ bắp

- Phản xạ bất thường

- Ngứa ran ở tay hoặc chân

- Rối loạn chức năng ruột hoặc bàng quang (nếu thoát vị đĩa đệm đè lên tủy sống) là hội chứng đuôi ngựa. Tình trạng này có thể khiến cả hai chân cảm thấy yếu, tê hoặc đau.

Các phương pháp chẩn đoán thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng L4 - L5

Chẩn đoán thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng L4-L5 thường bao gồm các phương pháp sau:

- Khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ thực hiện các bài kiểm tra vật lý để đánh giá các triệu chứng, bao gồm mức độ đau, yếu cơ, và phản xạ. Các bài kiểm tra phổ biến bao gồm kiểm tra khả năng vận động, thử nghiệm nâng chân thẳng (Straight Leg Raise Test), và kiểm tra phản xạ gân.

- Chụp X-quang: Hình ảnh X-quang giúp bác sĩ đánh giá cấu trúc xương của cột sống và loại trừ các nguyên nhân khác của đau lưng, như thoái hóa cột sống hoặc chấn thương.

- Chụp cộng hưởng từ (MRI): MRI là phương pháp chẩn đoán hình ảnh tốt nhất để xác định thoát vị đĩa đệm. Hình ảnh MRI cung cấp chi tiết về cấu trúc đĩa đệm, mức độ thoát vị và áp lực lên các dây thần kinh.

- Chụp cắt lớp vi tính (CT scan): CT scan cung cấp hình ảnh chi tiết về cấu trúc xương và đĩa đệm, giúp xác định chính xác vị trí và mức độ thoát vị.

- Điện cơ (EMG) và Nghiên cứu dẫn truyền thần kinh (NCS): Các xét nghiệm này giúp đánh giá chức năng của dây thần kinh và cơ bắp, xác định mức độ tổn thương thần kinh do thoát vị đĩa đệm gây ra.

- Chụp tủy đồ (Myelogram): Phương pháp này bao gồm tiêm thuốc cản quang vào dịch não tủy và chụp X-quang hoặc CT scan để đánh giá các vấn đề liên quan đến tủy sống và dây thần kinh.

Bác sĩ có thể kết hợp nhiều phương pháp nêu trên để xác định chính xác thoát vị đĩa đệm và lên kế hoạch điều trị phù hợp cho bệnh nhân.

Điều trị thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng L4-L5 như thế nào?

Các phương pháp điều trị không phẫu thuật thường được sử dụng để điều trị cơn đau và các triệu chứng nhỏ ở đoạn vận động cột sống L4-L5. Trong những trường hợp cực đoan, bệnh nhân có thể bị suy giảm thần kinh, chẳng hạn như tê liệt và mất kiểm soát ruột/bàng quang. Khi quan sát thấy các triệu chứng như vậy, phẫu thuật sẽ trở thành một hành động cần thiết.

Điều trị bảo tồn

Phương pháp điều trị bảo tồn thường chỉ áp dụng với các trường hợp có biểu hiện bệnh nhẹ và không có dấu hiệu cấp tính.

Các phương pháp điều trị bảo tồn cho bệnh nhân bị thoát vị dĩa đệm cột sống thắt lưng L4-L5 thường bao gồm:

- Nghỉ ngơi và giảm hoạt động: Nghỉ ngơi trong một thời gian ngắn có thể giúp giảm đau và viêm.

- Thuốc giảm đau và chống viêm: Các loại thuốc như paracetamol, ibuprofen hoặc naproxen có thể giúp giảm đau và viêm.

- Vật lý trị liệu: Các bài tập, kỹ thuật kéo giãn và các kỹ thuật điều trị bằng tay có thể giúp cải thiện linh hoạt và sức mạnh cơ.

- Mát xa kết hợp với vật lý trị liệu

- Chườm nóng hoặc chườm lạnh để giảm đau

- Đeo đai lưng chữa thoát vị đĩa đệm

- Tiêm steroid ngoài màng cứng: Tiêm steroid vào vùng ép thần kinh có thể giúp giảm viêm và đau.

Điều trị phẫu thuật

Người bị thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng L4-L5 thường được điều trị phẫu thuật bằng các phương pháp như sau:

- Cắt bỏ 1 phần hoặc toàn bộ đĩa đệm L4-L5 để loại bỏ áp lực cho rễ thần kinh

- Phẫu thuật nội soi dưới sự hỗ trợ của kính hiển vi

- Phẫu thuật thay thế đĩa đệm nhân tạo

- Phẫu thuật hợp nhất đốt sống L4 và L5 bằng vật liệu mảnh ghép xương sau đó dùng nẹp, đinh hoặc vít cố định xương

Thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng L4 - L5 là một tình trạng nguy hiểm nhưng thường bị chủ quan không điều trị kịp thời và dẫn tới nhiều biến chứng nguy hiểm như rối loạn cảm giác, rối loạn bài tiết, đau rễ thần kinh và nghiêm trọng hơn là tình trạng bại liệt .

Các chuyên gia y tế khuyến nghị, người bị thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng L4 - L5 cần điều trị sớm ngay từ khi có những biểu hiện đầu tiên để bảo toàn chức năng vận động cho người bệnh và ngăn không cho biến chứng xảy ra.