Đau dây thần kinh tọa là gì? Tổng quan về đau dây thần kinh tọa

Đau dây thần kinh tọa là gì?

Dây thần kinh tọa là dây thần kinh lớn nhất trong cơ thể, kéo dài từ lưng dưới qua hông và mông, xuống tới mỗi chân. Đau thần kinh tọa thường xảy ra khi dây thần kinh bị chèn ép hoặc tổn thương.

Đau dây thần kinh tọa (hay sciatica trong tiếng Anh) thường được biểu hiện bởi những cơn đau xuất hiện dọc theo đường đi của dây thần kinh tọa, bắt đầu từ lưng dưới, qua hông và mông và lan xuống chân.

Cơn đau thường xuất hiện ở một bên của cơ thể và có thể kèm theo cảm giác tê, yếu cơ hoặc ngứa ran ở chân bị ảnh hưởng.

Nguyên nhân gây đau thần kinh tọa

Có nhiều nguyên nhân khác nhau có thể dẫn đến đau dây thần kinh tọa, bao gồm:

- Thoát vị đĩa đệm: Đây là nguyên nhân phổ biến nhất, chiếm khoảng 90% các trường hợp bị đau dây thần kinh tọa. Đĩa đệm cột sống lưng bị thoát vị có thể chèn ép lên một trong các rễ thần kinh thắt lưng hoặc xương cùng và gây đau dọc theo đường truyền của dây thần kinh tọa theo các mức độ từ nhẹ đến nặng.

- Thoái hóa đốt sống: Sự thoái hóa của các đốt sống cũng có thể gây ra chèn ép dây thần kinh tọa.

- Hẹp ống sống: Hẹp ống sống thắt lưng có thể gây chèn ép dây thần kinh tọa

- Hội chứng Piriformis (hội chứng cơ hình lê, hội chứng cơ tháp): Đây là một bệnh lý rối loạn dây thần kinh hiếm gặp do cơ Piriformis bị tổn thương gây chèn ép dây thần kinh tọa.

- Khối u vùng chậu: Sự xuất hiện của một khối u ở khu vực vùng chậu có thể là nguyên nhân gây chèn ép các dây thần kinh tọa và gây ra chứng đau thần kinh tọa ở người bệnh.

- Mang thai: Sự lớn lên của tử cung và các biển đổi tự nhiên trong cơ thể nhằm chuẩn bị cho sự chào đời của em bé thường gây chèn ép lên các dây thần kinh tọa. Đây cũng là một trong những nguyên nhân hàng đầu khiến các mẹ bầu thường xuyên bị đau lưng, đau chân, tê chân hay chuột rút.

- Các chấn thương: Việc bị chấn thương vùng lưng dưới hoặc hông có thể gây nên các tác động chèn ép hoặc tổn thương dây thần kinh tọa và dẫn đến tình trạng đau thần kinh tọa cho người bệnh.

Triệu chứng đau dây thần kinh tọa phổ biến

Người bị đau dây thần kinh tọa thông thường có thể cảm nhận các cơn đau dọc theo đường đi của dây thần kinh tọa. Mức độ cơn đau có thể nhẹ hoặc nặng tùy theo mức độ bị chèn ép và sự tổn thương của dây thần kinh tọa theo từng thời điểm.

- Đau dọc theo đường đi của dây thần kinh tọa: Cơn đau thường bắt đầu từ lưng dưới, qua hông và mông, lan xuống chân. Thông thường, các triệu chứng chỉ gây ảnh hưởng tới một chân, tuy nhiên, cũng có trường hợp cơn đau phát tác trên cả 2 chân khiến người bệnh khó đi lại bình thường.

- Tê hoặc ngứa ran: Cảm giác tê hoặc ngứa ran có thể xuất hiện ở chân bị ảnh hưởng.

- Yếu cơ: Cơ bắp ở chân bị ảnh hưởng có thể bị yếu, mất sức và khiến người bệnh khó vận động.

- Khó khăn trong việc di chuyển: Cảm giác đau và yếu cơ có thể làm cho việc di chuyển trở nên khó khăn, thậm chí ngay cả việc đứng vững cũng khiến người bệnh trở nên chật vật.

- Đi đại tiện và tiểu tiện không tự chủ: Dấu hiệu mất kiểm soát nhu động ruột và bàng quang khiến người bệnh đi đại tiện và tiểu tiện không tự chủ là biểu hiện của tình trạng đau dây thần kinh tọa nghiêm trọng.

Đau dây thần kinh tọa thường được chẩn đoán như thế nào?

Bác sĩ thường chẩn đoán tình trạng đau dây thần kinh tọa dựa trên các triệu chứng lâm sàng và các phương pháp xét nghiệm hình ảnh nếu cần thiết. Các bước chẩn đoán bao gồm:

- Khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ kiểm tra vùng lưng dưới, hông và chân để xác định vị trí và mức độ đau.

- Thực hiện các bài kiểm tra vận động: Bác sĩ sẽ yêu cầu bệnh nhân thực hiện các bài kiểm tra nâng chân nhằm xác định phản ứng thần kinh tọa của người bệnh. Trong bài kiểm tra này, bác sĩ sẽ yêu cầu bạn nằm ngửa và nâng một chân thẳng lên. Nếu cơn đau xuất hiện dưới đầu gối, kết quả là dương tính.

- Chẩn đoán hình ảnh: Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể yêu cầu chụp X-quang, MRI hoặc CT để xác định nguyên nhân cụ thể gây đau dây thần kinh tọa.

Đau dây thần kinh tọa có thể điều trị không?

Về cơ bản, đau dây thần kinh tọa thường không khó để điều trị. Đa số bệnh nhân bị đau thần kinh tọa có thể tự điều trị tại nhà thông qua các phương pháp không xâm lấn. Trong trường hợp bệnh tình trở nên nghiêm trọng, phẫu thuật có thể được chỉ định để ngăn chặn các tình trạng y tế khẩn cấp.

Tùy thuộc vào nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng của triệu chứng, người bệnh đau dây thần kinh tọa có thể được điều trị bằng phương pháp điều trị không phẫu thuật hoặc phẫu thuật như sau:

Điều trị đau dây thần kinh tọa không phẫu thuật

Điều trị đau dây thần kinh tọa không phẫu thuật bao gồm các phương pháp sau:

- Thuốc giảm đau: Các loại thuốc giảm đau như ibuprofen hoặc naproxen có thể giúp giảm cơn đau

- Vật lý trị liệu: Các bài tập vật lý trị liệu có thể giúp giảm đau và cải thiện chức năng cơ bắp

- Tiêm corticosteroid: Tiêm corticosteroid vào vùng bị chèn ép có thể giúp giảm viêm và đau

- Duy trì lối sống lành mạnh: Nghỉ ngơi đầy đủ và thực hiện các thay đổi lối sống như giảm cân, tập thể dục đều đặn có thể giúp giảm triệu chứng

Điều trị đau dây thần kinh tọa bằng phẫu thuật

Các phương pháp phẫu thuật điều trị đau dây thần kinh tọa bao gồm:

- Phẫu thuật thoát vị đĩa đệm: Nếu đau dây thần kinh tọa do thoát vị đĩa đệm không cải thiện sau các phương pháp điều trị không phẫu thuật, phẫu thuật có thể được xem xét để loại bỏ phần đĩa đệm bị chèn ép.

- Phẫu thuật hẹp ống sống: Nếu hẹp ống sống là nguyên nhân, phẫu thuật có thể được thực hiện để mở rộng ống sống và giảm chèn ép dây thần kinh.

Đau dây thần kinh tọa có thể phòng ngừa không?

Để phòng ngừa nguy cơ bị đau dây thần kinh tọa, bạn cần áp dụng các biện pháp giúp giảm nguy cơ chấn thương và duy trì sức khỏe cột sống như:

- Tập thể dục thường xuyên: Tập thể dục giúp duy trì sức mạnh và linh hoạt của cơ bắp và cột sống.

- Duy trì tư thế đúng: Đảm bảo tư thế đúng khi ngồi, đứng và nâng vật nặng để giảm áp lực lên cột sống.

- Duy trì cân nặng lý tưởng: Giảm cân nếu cần thiết để giảm áp lực lên cột sống.

- Tránh các hoạt động gây áp lực cao cho cột sống: Hạn chế các hoạt động có thể gây căng thẳng hoặc chấn thương cho cột sống như nâng vác vật nặng, thực hiện các tư thế khiến cột sống bị gập hoặc vặn xoắn nhiều.

Đau dây thần kinh tọa tương đối phổ biến trong xã hội hiện nay và có thể gây ra nhiều khó khăn trong cuộc sống hàng ngày. Việc hiểu rõ về nguyên nhân, triệu chứng, và các phương pháp điều trị đau dây thần kinh tọa là cần thiết để có thể quản lý và điều trị hiệu quả tình trạng sức khỏe này.

Chăm sóc sức khỏe đúng cách và thực hiện các biện pháp phòng ngừa đơn giản là những lời khuyên hữu ích từ chuyên gia giúp bạn tránh được những cơn đau khó chịu do tổn thương dây thần kinh tọa gây ra và duy trì chất lượng cuộc sống tốt hơn.

Hãy thăm khám bác sĩ khi bạn gặp phải các triệu chứng đau dây thần kinh tọa để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.