Nguyên nhân thoát vị đĩa đệm cột sống cổ và cách điều trị

Nguyên nhân thoát vị đĩa đệm cột sống cổ phổ biến nhất

Thoát vị đĩa đệm cột sống cổ là tình trạng đĩa đệm cột sống cổ bị tổn thương, rách, vỡ hoặc trượt khỏi vị trí vốn có và gây chèn ép lên các dây thần kinh ở khu vực xung quanh. Nguyên nhân thoát vị đĩa đệm cột sống cổ phổ biến bao gồm:

Đĩa đệm bị thoái hóa theo thời gian

Các cấu trúc của cơ thể không thể tránh được sự tàn phá của thời gian và đĩa đệm cũng vậy. Theo số tuổi ngày càng lớn, đĩa đệm cột sống sẽ bị thoái hóa tự nhiên do mất đi độ đàn hồi, độ bền và sự rò rỉ của nhân nhầy, sự bào mòn của bao xơ. Đĩa đệm càng thiếu ẩm, nguy cơ bị rác, vỡ càng cao, điều này khiến tuổi tác là một trong những nguyên nhân thoát vị đĩa đệm cột sống cổ phổ biến.

Chấn thương gây thoát vị đĩa đệm

Các lực mạnh tác động trực tiếp lên cột sống cổ cũng là nguyên nhân thoát vị đĩa đệm thường thấy. Lực tác động này thường gây nên bởi tai nạn, có thể khiến đĩa đệm bị rách, trượt và gây ra tình trạng thoát vị đĩa đệm cột sống cổ.

Các nguyên nhân khác

Ngoài hai yếu tố trên, thoát vị đĩa đệm cổ có thể gây nên bởi các nguyên nhân ít phổ biến hơn như: rối loạn mô liên kết hoặc các bất thường khác ở cột sống (ví dụ: khối u, nang viêm,...).

Các triệu chứng của thoát vị đĩa đệm cột sống cổ

Thoát vị đĩa đệm cột sống cổ không dễ nhận biết do các triệu chứng không rõ ràng, các dấu hiệu bệnh chỉ có thể được phát hiện khi tình trạng thoát vị đã trở nên nghiêm trọng với các biểu hiện có thể quan sát và cảm nhận như:

Đau nhức

Người bị thoát vị đĩa đệm cổ thướng xuất hiện các cơn đau mỏi tại khu vực cổ, vai gáy, thậm chí các trường hợp mãn tính còn xuất hiện các cơn đau lan tới đầu gây đau những ở vùng thần kinh chẩm và trán hoặc lan xuống hai bên tay. Các trường hợp nặng hơn có thể gây nên hiện tượng vẹo cổ, sái cổ.

Mất cảm giác hai tay

Khi bị thoát vị đĩa đệm cột sống cổ, rễ thần kinh sẽ bị chèn ép gây cảm giác đau tê như ‘điện giật’ từ phần vai xuống cánh tay. Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh nhân sẽ có nguy cơ cao bị teo cơ, yếu tay, liệt hoặc mất cảm giác tay gây khó khăn cho vận động cầm nắm.

Cứng cổ

Bệnh nhân bị thoát vị đĩa đệm cột sóng cổ có thể bị cứng cổ vào buổi sáng nếu thời tiết trở lạnh kết hợp với tư thế ngủ ban đêm bị sai. Tình trạng cứng cổ sẽ khiến bệnh nhân bị đau ê ẩm, cơn đau có thể lan sang vùng gáy, hoặc sau đầu và các khu vực lân cận.

Tình trạng cứng cổ khiến người bệnh gặp khó khăn khi cúi gập, xoay cổ hoặc ngửa cổ.

Nếu tình trạng thoát vị trở nên nghiêm trọng hơn và gây áp lực lớn cho dây thần kinh, người bệnh có khả năng sẽ bị ảnh hưởng của tình trạng chóng mặt hoặc mất thăng bằng,...

Thoát vị đĩa đệm cột sống cổ được chẩn đoán như thế nào?

Để chẩn đoán chính xác tình trạng thoát vị đĩa đệm cổ, các cơ sở y tế sẽ sử dụng quy trình 3 bước, bao gồm:

Xem xét bệnh sử

Bệnh sử của bệnh nhân sẽ được bác sĩ nghiên cứu kỹ nhằm ghi nhận các tình trạng mãn tính, chấn thương trong quá khứ hoặc tiền sử đau lưng, cổ của người bệnh. Thông tin về các triệu chứng hiện tại cũng được thu thập để bác sĩ có thể đưa ra được các chẩn đoán ban đầu.

Kiếm tra thể chất

Chuyên gia chăm sóc sức khỏe có thể thực hiện sờ nắn cổ bệnh nhân xem có vùng nào bị sưng, đau hoặc tê nhắc không. Bác sĩ cũng sẽ thực hiện các bài kiểm tra khả năng chuyển động của cổ và các vấn đề liên quan tới tình trạng suy giảm thần kinh (như phản xạ, tê hoặc yếu) ở vùng cánh tay nếu có.

Xét nghiệm hình ảnh

Các xét nghiệm hình ảnh tân tiến và hiện đại có thể cho thấy các hình ảnh cụ thể về cột sống, từ đó, bác sĩ có thể phát hiện đĩa đệm đã bắt đầu xẹp hay di chuyển ra ngoài vị trí bình thường của nó hay không.

Chụp cộng hưởng từ (MRI) là phương pháp được ưu tiên để chẩn đoán tình trạng thoát vị đĩa đệm do nó có thể hiển thị chính xác hình ảnh của các mô mềm với chất lượng cao. Nếu chụp MRI không thể thực hiện, chụp CT hoặc xét nghiệm tủy đồ cũng có thể được sử dụng để chẩn đoán nguyên nhân gây thoát vị đĩa đệm cột sống cổ.

Trong nhiều trường hợp, có thể thu thập đủ thông tin trong quá trình hỏi bệnh sử và khám thực thể của bệnh nhân để bắt đầu điều trị, do đó không phải lúc nào cũng yêu cầu xét nghiệm hình ảnh ngay lập tức. Tuy nhiên, để chẩn đoán thoát vị đĩa đệm cột sống cổ, thông thường bác sĩ sẽ cần thu thập đầy đủ và so sánh thông tin bệnh sử, kết quả các bài kiểm tra thể chất và nghiên cứu xét nghiệm hình ảnh và tiêm chẩn đoán tăng cường độ tương phản dưới hướng dẫn của tia X, nhằm tìm ra nguyên nhân chính xác.

Điều trị thoát vị đĩa đệm cột sống cổ như thế nào?

Tương tự như các phương pháp điều trị thoát vị đĩa đệm khác, bệnh nhân bị thoát vị đĩa đệm cột sống cổ trong quá trình điều trị cần chú trọng tới các giải pháp giúp làm giảm triệu chứng và tăng khả năng vận động cho cột sống cổ.

Một số phương pháp điều trị thoát vị đĩa đệm cột sống cổ phổ biến bao gồm:

Nghỉ ngơi, thư giãn

Thoát vị đĩa đệm thông thường có thể điều trị bằng nhiều phương pháp không xâm lấn khác nhau, trong đó, nghỉ ngơi và thư giãn cũng đóng vai trò quan trọng. Người bị thoát vị đĩa đệm cột sóng cổ ở mức nhẹ có thể hồi phục tốt nếu được nghỉ ngơi và thư giãn tốt.

Người bệnh nên nằm trên mặt phẳng êm ái, ổn định với gối kê đầu có độ cao vừa phải để giải thoát các áp lực cho vùng cổ bị thoát vj. Tuy nhiên, bệnh nhân cũng không nên nằm liên tục tỏng 1 tư thế, việc thỉnh thoảng chuyển mình sẽ giúp máu được lưu thông tốt và giảm nguy cơ xuất hiện cơn đau.

Chườm nóng, chườm lạnh

Phương pháp chườm nóng và chườm lạnh được biết đến với công dụng kích thích tuần hoàn máu và làm giảm cơn đau, giảm viêm hiệu quả. Đối với cơn đau do thoát vị đĩa đệm cột sống cổ, người bệnh nên chườm nóng trước để tăng cường lưu thông máu sau đó tiến hành chườm lạnh.

Việc chườm nóng và chườm lạnh nên được thực hiện theo đúng phương pháp do chuyên gia hướng dẫn để không bị phản tác dụng.

Châm cứu

Đây là liệu pháp điều trị thay thế có hiệu quả cao trong việc giảm đau tự nhiên, khai thông khí huyết và phục hồi chức năng của các cơ quan. Đối với thoát vị đĩa đệm cột sống cổ, các chuyên gia sẽ sử dụng các kim kim loại vô trùng châm cứu các huyệt đạo trong 20 – 40 phút để làm giảm các triệu chứng đau nhức và tê bì ở người bệnh.

Sử dụng thuốc

Các loại thuốc như: Thuốc chống viêm, giảm đau không Steroid (NSAID), thuốc tiêm Corticosteroid, thuốc giãn cơ chứa Cyclobenzaprine và thuốc chống động kinh có thể được sử dụng để cải thiện tạm thời các triệu chứng bệnh. Tuy nhiên, chúng cũng không được khuyến khích lạm dụng bởi có thể gây tác dụng phụ nghiêm trọng đối với dạ dày, gan, thận và tim.

Vật lý trị liệu

Các bài tập kéo giãn cột sống, xoa bóp hoặc điện sung có thể giúp người bệnh thoát vị đĩa đệm cột sống cổ tăng cường sức mạnh cơ ở cổ, vai, từ đó giúp làm giảm đáng chể các cơn đau. Việc áp dụng các phương pháp vật lý trị liệu nên được thực hiện dưới sự hướng dẫn của bác sĩ chuyên môn để không chữa ‘lợn lành thành lợn què’.

Phẫu thuật

Đây sẽ là phương pháp không được nhiều bác sĩ khuyến cáo để điều trị cho bệnh nhân thoát vị đĩa đệm cột sống cổ. Tùy theo tình trạng nghiêm trọng của bệnh, chuyên gia y tế sẽ chăm sóc những sự thiệt hơn, và cấp tính để tư vấn cho người bệnh hình thức phẫu thuật phù hợp nhất nhằm giải quyết chứng thoát vị.

Phòng tránh thoát vị đĩa đệm cột sống cổ

Để phòng tránh nguy cơ bị thoát vị đĩa đệm cột sống cổ hoặc tái lại sau điều trị, bạn nên hình thành một số thói quen sống, sinh hoạt như sau:

- Thường xuyên thực hiện xoa bóp cổ, vai, gáy sau thời gian làm việc

- Cân đối thời gian làm việc và nghỉ ngơi hợp lý, khoa học

- Nên đứng lên vận động nhẹ sau 1 – 2 giờ ngồi làm việc viên tục

- Duy trì tư thế ngồi làm việc tiêu chuẩn

- Thường xuyên tập luyện thể dục, thể thao, đặc biệt chú trọng các bài tập giúp ngăn ngừa hoặc điều trị thoát vị đĩa đệm cột sống cổ

- Thường xuyên bổ sung các loại thực phẩm giàu can xi, rau củ và trái cây tươi chứa nhiều vi chất, đặc biệt và vitamin B vào bữa ăn hằng ngày