Tổng quan về thoái hóa khớp cổ

Thoái hóa khớp cổ là gì?

Thoái hóa khớp cổ (thoái hóa cột sống cổ) là một bệnh lý mạn tính phổ biến, xảy ra do quá trình thoái hóa tự nhiên của sụn, đĩa đệm, dây chằng và xương trong cột sống cổ. Bệnh này thường bắt đầu từ độ tuổi 30 và có thể ảnh hưởng đến gần 90% người ở tuổi 60. Các triệu chứng bao gồm đau cổ khi vận động, cứng khớp và các vấn đề khác. Thoái hóa thường tiến triển chậm và các đoạn C5-C6-C7 là những khu vực thường gặp nhất.

Triệu chứng thoái hóa khớp cổ

Thoái hóa khớp cổ có các triệu chứng biểu hiện dễ nhận biết sau:

- Đau cổ: Cảm giác đau có thể từ nhẹ đến nặng, thường xảy ra ở phía sau cổ;

- Cứng cổ: Giảm khả năng vận động cổ một cách linh hoạt, khiến việc quay đầu hoặc cúi đầu trở nên khó khăn và đau đớn;

- Giảm khả năng vận động cổ: Mất dần khả năng di chuyển cổ một cách tự nhiên và dễ dàng, bao gồm cả việc quay đầu sang hai bên hoặc gật đầu;

- Đau lan xuống tay: Đau cổ có thể lan ra tay và vai, thường là kết quả của việc chèn ép hoặc kích thích dây thần kinh cột sống;

- Mất cảm giác hoặc tê ở tay hoặc chân: Khi dây thần kinh bị chèn ép, ngoài đau, người bệnh cũng có thể cảm thấy mất cảm giác hoặc tê, đặc biệt là ở tay và chân.

Nguyên nhân thoái hóa khớp cổ

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến thoái hóa khớp cổ. Trong đó, có một số nguyên nhân phổ biến sau:

- Đĩa đệm mất nước: Đĩa đệm hoạt động giống như đệm giữa các đốt sống của cột sống. Ở độ tuổi 40, hầu hết các đĩa đệm cột sống của mọi người bắt đầu khô và co lại, dẫn đến các xương tiếp xúc với nhau nhiều hơn giữa các đốt sống.

- Đĩa đệm bị hủy: Tuổi tác cũng ảnh hưởng đến bề ngoài của đĩa đệm cột sống. Các vết nứt thường xuất hiện, dẫn đến đĩa đệm bị phồng (thoát vị) - đôi khi có thể chèn ép lên tủy sống và rễ thần kinh.

- Xương hoá: Thoái hóa đĩa đệm thường dẫn đến việc cột sống sản xuất thêm lượng xương trong để tăng cường chức năng. Các gai xương này có thể chèn ép tủy sống và các rễ thần kinh.

- Dây chằng căng cứng: Dây chằng là các dây mô kết nối xương với xương. Các dây chằng cột sống có thể bị cứng lại theo tuổi tác, khiến cổ kém linh hoạt.

- Mọi đối tượng đều có nguy cơ mắc thoái hoá đốt sống cổ, đặc biệt là người cao tuổi. Tuy nhiên hiện nay, tỷ lệ người mắc bệnh đang có xu hướng trẻ hoá do tính chất công việc và ít vận động.

- Yếu tố di truyền: Nếu gia đình có người bị thoái hóa đốt sống cổ thì các thành viên khác cũng sẽ có nguy cơ mắc phải bệnh lý này.

- Do tai nạn, chấn thương: Tác động bởi các chấn thương do tai nạn lao động, tai nạn giao thông cũng là một trong số những nguyên nhân dẫn đến thoái hóa đốt sống cổ. Bởi lẽ, dưới ảnh hưởng của các chấn thương cũ, phần sụn đầu đốt sống cũng bị ảnh hưởng ít nhiều và dễ thoái hóa hơn khi gặp điều kiện phù hợp.

- Do tính chất nghề nghiệp: Những người luôn phải làm các công việc nặng nhọc, ngồi quá lâu trong nhiều giờ hoặc đứng quá lâu sẽ có nguy cơ bị mỏi các khớp cổ. Tình trạng này nếu xảy ra thường xuyên sẽ khiến cho cấu trúc cổ bị sai lệch, mô xương bị biến đổi.

- Do quá trình lão hóa của cơ thể: Tuổi càng cao, các cơ quan trong cơ thể con người cũng dần bị lão hóa. Theo đó, khi bước vào độ tuổi 45 - 60, lớp nhân đĩa đệm sẽ bị mất một lượng nước và dịch khớp nhất định. Vòng sợi đĩa đệm cũng trở nên xơ hóa, khô tạo nên cấu trúc lỏng lẻo dễ bị tổn thương và nứt rách.

- Chế độ ăn uống không đảm bảo: Theo các chuyên gia, chế độ ăn uống thiếu hụt các chất dinh dưỡng là một trong số những nguyên nhân gây ra chứng thoái hóa đốt sống cổ. Bữa ăn hàng ngày thiếu các chất cần thiết như sắt, calci, magie… gây tăng nguy cơ cao mắc chứng thoái hóa đốt sống cổ và các bệnh về xương khớp khác.

- Không những vậy, thói quen sử dụng nhiều rượu bia, thuốc lá, đồ uống chứa nhiều cồn… cũng là tác nhân dẫn đến bệnh lý này.

Phương pháp chẩn đoán bệnh thoái hóa khớp cổ

Có nhiều phương pháp chẩn đoán bệnh thoái hóa khớp cổ, điển hình như sau:

- Chẩn đoán hình ảnh: Các xét nghiệm hình ảnh có thể cung cấp thông tin chi tiết để hướng dẫn chẩn đoán và điều trị.

- Chụp X-quang vùng cổ: Có thể cho thấy những bất thường, chẳng hạn như gai xương do thoái hóa đốt sống cổ. Chụp X-quang cổ cũng có thể loại trừ các nguyên nhân hiếm gặp và nghiêm trọng hơn gây đau và cứng cổ như khối u, nhiễm trùng hoặc gãy xương.

- Chụp cắt lớp CT: Cung cấp hình ảnh chi tiết hơn, đặc biệt là về xương.

- Chụp cộng hưởng từ MRI: Giúp xác định các khu vực mà dây thần kinh có thể bị chèn ép.

- Myelography (Chụp X quang dây thần kinh cột sống): Thuốc nhuộm đánh dấu được tiêm vào ống sống để cung cấp hình ảnh X-quang hoặc CT chi tiết hơn.

- Kiểm tra chức năng thần kinh: Thực hiện các xét nghiệm để xác định các tín hiệu thần kinh có đi đúng cách đến các cơ hay không.

- Điện cơ: Thử nghiệm này đo hoạt động điện trong dây thần kinh khi chúng truyền tín hiệu đến cơ khi cơ đang co lại hoặc ở trạng thái nghỉ ngơi.

- Nghiên cứu dẫn truyền thần kinh: Các điện cực được gắn vào da phía trên dây thần kinh được nghiên cứu. Một cú sốc nhỏ được truyền qua dây thần kinh để đo sức mạnh và tốc độ của tín hiệu thần kinh.

Cách điều trị thoái hóa khớp cổ

Thoái hóa khớp cổ cần sớm phát hiện và điều trị kịp thời. Một số cách điều trị phổ biến hiện nay như sau:

- Thuốc chống viêm không steroid: Mặc dù một số loại NSAID có sẵn không cần kê đơn, có thể cần các loại thuốc cường độ cao theo toa để giảm đau và viêm liên quan đến thoái hóa đốt sống cổ.

- Thuốc corticoid: Một đợt uống prednisone ngắn có thể giúp giảm đau. Nếu cơn đau nghiêm trọng, tiêm steroid có thể hữu ích.

- Thuốc giãn cơ: Một số loại thuốc như cyclobenzaprine, có thể giúp giảm co thắt cơ ở cổ.

- Vật lý trị liệu: Chuyên gia vật lý trị liệu hướng dẫn cho bệnh nhân các bài tập giúp kéo căng và tăng cường các cơ ở cổ và vai. Một số người bị thoái hóa đốt sống cổ được hưởng lợi từ phương pháp kéo giãn cột sống cổ, giúp tăng không gian trong cột sống để giảm chèn ép các rễ thần kinh.

- Phẩu thuật: Nếu điều trị bảo tồn không thành công hoặc nếu các dấu hiệu và triệu chứng thần kinh - chẳng hạn như yếu ở tay hoặc chân - xấu đi, cân nhắc chỉ định phẫu thuật để tạo thêm chỗ cho tủy sống và rễ thần kinh.

Người bệnh cần theo dõi tình hình sức khỏe và lựa chọn các cơ sở y tế uy tín để được tư vấn và có phương pháp điều trị phù hợp, hiệu quả.

Để chữa trị các vấn đề cơ xương khớp, người bệnh ngày nay có rất nhiều lựa chọn: Tập vật lý trị liệu, uống thuốc, phẫu thuật, chữa bằng tế bào gốc,... Trong đó, phương pháp ứng dụng tế bào gốc trong điều trị cơ xương khớp đang được nhiều người lựa chọn vì không những nhẹ nhàng, ít đau đớn mà khả năng phục hồi lại rất cao.

Theo cơ chế hoạt động tự nhiên của cơ thể người, khi có bất cứ tế bào hay mô bị tổn thương, tế bào gốc sẽ tự tập trung, di chuyển đến vị trí đó để chữa trị. Sau đó, tế bào gốc sẽ biệt hóa thành tế bào mới, thay thế cho tế bào bị tổn thương bằng cách sản sinh các mô lành mạnh thay thế. Bên cạnh tính biệt hóa, cơ chế điều biến miễn dịch của tế bào gốc còn giúp giảm đi tình trạng viêm cấp tính, viêm mạn tính, từ đó tăng sự tưới máu nuôi của mô, tăng dinh dưỡng, tăng sự phục hồi sửa chữa mô và cấu trúc xương dưới sụn.

Bác sĩ Chuyên khoa II Nguyễn Tôn Ngọc Huỳnh, Trưởng khoa Ngoại Bệnh viện Quốc tế DNA, cho biết: “Hai đặc tính nổi bật của tế bào gốc tự thân trong điều trị cơ xương khớp là tính điều hòa miễn dịch và tính biệt hóa. Khi quá trình viêm xảy ra, tế bào gốc tự thân sẽ tiết ra các yếu tố tăng trưởng như SGF, EGF ức chế cytokine viêm làm giảm đi tình trạng viêm và kích thích máu nuôi dưỡng khớp. Điều này hỗ trợ cho sự hồi phục của các tổn thương đang xảy ra”.

Về hiệu quả, sau khi tiêm tế bào gốc tự thân, bề mặt sụn khớp được cải thiện rõ rệt sau khoảng từ 6-12 tháng. Sụn khớp dày lên giúp hạn chế được tiếng lạo xạo trong khớp, giảm đau đớn và cải thiện cấu trúc xương dưới sụn. Khi đó, qua kiểm tra một lần nữa bằng công nghệ MRI, bệnh nhân dễ dàng nhận thấy mức độ thoái hóa khớp có sự cải thiện.

Tại Bệnh viện Quốc tế DNA, các chuyên gia hơn 20 năm kinh nghiệm tiến hành tách chiết, nuôi cấy tế bào gốc trong môi trường phòng LAB khép kín, đạt chuẩn GMP WHO. Nhờ vậy, nguồn tế bào gốc luôn đảm bảo yêu cầu cả về số lượng lẫn chất lượng, phục vụ nhu cầu điều trị cơ xương khớp của từng khách hàng.