X-quang thoái hóa khớp và những điều cần biết

Chụp X-quang giúp gì trong chẩn đoán bệnh lý thoái hóa khớp?

Thông qua hình ảnh X-quang, bác sĩ có thể xác định tình trạng xương khớp được chụp. Tùy vào vị trí tổn thương mà góc chụp có thể khác nhau (thẳng, nghiêng, chếch...), mục đích là để dễ quan sát. Qua hình chụp X-quang có thể giúp nhìn thấy các vấn đề về khớp, bao gồm:

- Hẹp khe khớp: Các khe và bờ khớp không đồng đều.

- Đặc xương dưới sụn: Gặp ở phần đầu xương nơi tiếp xúc với sụn khớp, qua X-quang cho thấy tại phần xương đặc có một số hốc nhỏ sáng hơn.

- Mọc gai xương: Gai xương được mọc ở phần tiếp giáp giữa xương, sụn và màng hoạt dịch. Qua X-quang có thể nhìn thấy hình ảnh gai xương thô và đặc, một số mảnh rơi ra nằm trong ổ khớp hay phần mềm quanh khớp.

- Tiêu xương: Trong vùng tiêu xương, mật độ cản quang có thể đồng nhất hoặc có vách ngăn, cũng có khi xuất hiện hình vôi hóa hoặc hình nốt cản quang đậm do mảnh xương chết tạo nên.

- Loãng xương: Do mật độ canxi trong xương giảm nên các vân xương và bè xương thường hiện rõ trên phim chụp.

Như vậy, X-quang đóng góp một phần trong chẩn đoán xác định các bệnh lý thoái hóa khớp bên cạnh các tiêu chuẩn khác và giúp xác định mức độ bệnh để có hướng điều trị hiệu quả nhất. Hơn nữa, X-quang còn giúp xác định các mức độ thoái hóa khớp, từ đó giúp đưa ra liệu pháp điều trị phù hợp cho từng bệnh nhân:

- Giai đoạn 1: Gai xương nhỏ hoặc nghi ngờ có gai.

- Giai đoạn 2: Mọc gai xương nhìn thấy rõ.

- Giai đoạn 3: Hẹp khe khớp ở mức vừa.

- Giai đoạn 4: Hẹp khe khớp nhiều kèm theo xơ xương dưới sụn.

X-quang còn kết hợp với thăm khám bệnh giúp chẩn đoán phân biệt giữa các bệnh lý thoái hóa khớp. Đối với viêm khớp dạng thấp sẽ có hình ảnh bào mòn, mất khoáng ở đầu xương thành dải, khe khớp hẹp; bệnh giả gút có hình ảnh vôi hóa sụn khớp, thoái hóa khớp có xuất hiện gai xương…

Cần chuẩn bị gì trước khi chụp X-quang thoái hóa khớp?

Trước khi chụp X-quang để kiểm tra thoái hóa khớp, bạn nên chuẩn bị những điều sau:

- 1.Thông báo cho bác sĩ về tình trạng sức khỏe: Nếu bạn đang mang thai hoặc có bất kỳ vấn đề sức khỏe nào khác, hãy thông báo cho bác sĩ.

- 2.Trang phục phù hợp: Mặc quần áo thoải mái và dễ tháo rời. Bạn có thể được yêu cầu thay áo choàng bệnh viện.

- 3.Loại bỏ các vật dụng kim loại: Tránh đeo trang sức, đồng hồ, hoặc bất kỳ vật dụng kim loại nào vì chúng có thể ảnh hưởng đến chất lượng hình ảnh X-quang.

- 4.Tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ: Bác sĩ có thể yêu cầu bạn thực hiện một số động tác hoặc tư thế cụ thể để có được hình ảnh rõ ràng nhất của khớp.

- 5.Giữ bình tĩnh và thư giãn: Quá trình chụp X-quang thường nhanh chóng và không đau. Hãy giữ bình tĩnh và làm theo hướng dẫn của kỹ thuật viên

Những đối tượng nào cần chụp X-quang thoái hóa khớp?

Chụp X-quang thoái hóa khớp thường được sử dụng dành cho các đối tượng sau:

- Người lớn tuổi: Tuổi tác càng lớn thì khả năng sản xuất và duy trì độ chắc khỏe của xương càng giảm.

- Người lao động chân tay: Các công việc lao động nặng nhọc như khuân vác, vận chuyển hàng hóa… theo thời gian dễ gây ảnh hưởng chức năng xương khớp.

- Người mắc bệnh béo phì: Béo phì làm xương khớp chịu trọng tải lớn, lâu dần vượt quá khả năng chịu đựng gây ra các bệnh xương khớp.

- Do cơ địa: Người kém hấp thu vitamin D, khả năng hấp thu dinh dưỡng kém, dễ mắc bệnh nhiễm trùng...

- Người có tiền sử bệnh lý thoái hóa khớp: Những người đã mắc các bệnh lý về khớp gối thì nên đi khám lại định kỳ để tầm soát bệnh lý xương khớp.

Các dấu hiệu sớm của bệnh lý thoái hóa khớp

Cần phát hiện các dấu hiệu sớm của bệnh lý thoái hóa khớp để có phương pháp điều trị kịp thời và hiệu quả:

- Đau có tính chất âm ỉ, đau tăng khi vận động, khi thay đổi tư thế, giảm đau về đêm và khi nghỉ ngơi. Cơn đau diễn biến thành từng đợt, dài ngắn khác nhau.

- Hạn chế vận động, khó khăn trong hoạt động thường ngày như bước lên hoặc xuống cầu thang, đứng dậy, đi bộ trong thời gian dài.

- Có tiếng lục khục khi vận động khớp; sờ thấy các “chồi xương” ở quanh khớp gặp trong gai xương.

- Teo cơ do ít vận động; tràn dịch khớp do phản ứng viêm thứ phát của màng hoạt dịch.

Hình ảnh chụp X-quang trên một số bệnh lý cơ xương khớp điển hình

Hình ảnh chụp X-quang thể hiện rõ trên một số bệnh lý cơ xương khớp điển hình như sau:

- Gãy xương: Qua hình ảnh X-quang có thể xác định vị trí, hình thái của ổ gãy. Về vị trí, có thể dựa vào đặc điểm giải phẫu để xác định. Vị trí dễ bị gãy nằm ở 1⁄3 trên, giữa hoặc dưới của đoạn xương. Về hình thái, xác định được đường gãy của xương là gãy ngang, gãy chéo vát, gãy bong sụn tiếp hợp, gãy phạm khớp, hay gãy cành tươi, gãy lún.

- Nhiễm khuẩn xương: Qua hình ảnh X-quang có thể xác định mức độ nhiễm khuẩn xương. Ở giai đoạn đầu, có hình ảnh loãng xương ở vùng hành xương. Trong trường hợp vi khuẩn lan rộng, có thể nhìn thấy hình ảnh các giải mờ chạy dọc theo hai bên thân xương tương ứng với phần xương bị viêm. Ở giai đoạn tiến triển, có thể nhìn thấy hình ảnh xương dày đậm, bờ xương phì đại, méo mó, giới hạn ống tủy bị thu hẹp. Giai đoạn mạn tính, có thể thấy hình ảnh toàn bộ xương mờ đặc, ống tủy bị che lấp, hoặc thấy các ổ khuyết xương do phẫu thuật nạo vét ổ hoại tử xương tạo nên.

- Thoái hóa khớp: Trên hình ảnh X-quang có thể hình thấy hình ảnh gai xương ở vùng đầu xương, xơ xương dưới sụn, hẹp khe khớp và có thể hình thấy một số khuyết xương nhỏ ở đầu xương.

- Bệnh Gout: Hình ảnh điển hình trong bệnh Gout là hẹp khe khớp, gai xương ở đầu xương và các ổ khuyết hình tròn hoặc bầu dục ở giữa hoặc phía trên cạnh đầu xương.

- Lao xương khớp: Trên X-quang xuất hiện hình ảnh hẹp và mờ khe khớp, loãng xương ở các đầu xương cạnh khớp. Nếu nặng hơn có thể nhìn thấy khe khớp hẹn dần, không còn rõ giới hạn. Đến giai đoạn di chứng, có thể nhìn thấy hình ảnh các khớp dính nhau…

X-quang thoái hóa khớp giúp việc chẩn đoán và điều trị thoái hóa khớp được nhanh chóng, kịp thời và hiệu quả. Nếu có bất kỳ triệu chứng nào liên quan đến thoái hóa khớp, người bệnh cần đến các cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị. Trong đó, DNA Paincare là một trong những trung tâm điều trị đau bằng công nghệ cao uy tín, chất lượng, giá cả phải chăng.

Để chữa trị các vấn đề cơ xương khớp, người bệnh ngày nay có rất nhiều lựa chọn: Tập vật lý trị liệu, uống thuốc, phẫu thuật, chữa bằng tế bào gốc,... Trong đó, phương pháp ứng dụng tế bào gốc trong điều trị cơ xương khớp đang được nhiều người lựa chọn vì không những nhẹ nhàng, ít đau đớn mà khả năng phục hồi lại rất cao.

Theo cơ chế hoạt động tự nhiên của cơ thể người, khi có bất cứ tế bào hay mô bị tổn thương, tế bào gốc sẽ tự tập trung, di chuyển đến vị trí đó để chữa trị. Sau đó, tế bào gốc sẽ biệt hóa thành tế bào mới, thay thế cho tế bào bị tổn thương bằng cách sản sinh các mô lành mạnh thay thế. Bên cạnh tính biệt hóa, cơ chế điều biến miễn dịch của tế bào gốc còn giúp giảm đi tình trạng viêm cấp tính, viêm mạn tính, từ đó tăng sự tưới máu nuôi của mô, tăng dinh dưỡng, tăng sự phục hồi sửa chữa mô và cấu trúc xương dưới sụn.

Bác sĩ Chuyên khoa II Nguyễn Tôn Ngọc Huỳnh, Trưởng khoa Ngoại Bệnh viện Quốc tế DNA, cho biết: “Hai đặc tính nổi bật của tế bào gốc tự thân trong điều trị cơ xương khớp là tính điều hòa miễn dịch và tính biệt hóa. Khi quá trình viêm xảy ra, tế bào gốc tự thân sẽ tiết ra các yếu tố tăng trưởng như SGF, EGF ức chế cytokine viêm làm giảm đi tình trạng viêm và kích thích máu nuôi dưỡng khớp. Điều này hỗ trợ cho sự hồi phục của các tổn thương đang xảy ra”.

Về hiệu quả, sau khi tiêm tế bào gốc tự thân, bề mặt sụn khớp được cải thiện rõ rệt sau khoảng từ 6-12 tháng. Sụn khớp dày lên giúp hạn chế được tiếng lạo xạo trong khớp, giảm đau đớn và cải thiện cấu trúc xương dưới sụn. Khi đó, qua kiểm tra một lần nữa bằng công nghệ MRI, bệnh nhân dễ dàng nhận thấy mức độ thoái hóa khớp có sự cải thiện.

Tại Bệnh viện Quốc tế DNA, các chuyên gia hơn 20 năm kinh nghiệm tiến hành tách chiết, nuôi cấy tế bào gốc trong môi trường phòng LAB khép kín, đạt chuẩn GMP WHO. Nhờ vậy, nguồn tế bào gốc luôn đảm bảo yêu cầu cả về số lượng lẫn chất lượng, phục vụ nhu cầu điều trị cơ xương khớp của từng khách hàng.